Τεχνική Νομοθεσία Για Μηχανικούς Πληροφορικής/Ελληνικό Δημόσιο – Καταγραφή των Πληροφοριακών Συστημάτων

Εισαγωγή

Οι προηγούμενες ενότητες κατέδειξαν την εξάπλωση που έχουν οι χρήσεις του ΕΛ/ΛΑΚ σε διεθνές επίπεδο και ειδικότερα η υιοθέτηση του στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα από διάφορες χώρες. Στην παρούσα ενότητα θα εξετασθούν αντίστοιχες κινήσεις, αλλά και οι σχετικές πρωτοβουλίες που λαμβάνουν χώρα. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στις πρόσφατες εξελίξεις (2009-2011) στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, όπου παρουσιάστηκαν αρκετές καινοτομίες ως προς την εισαγωγή και χρήση εργαλείων ΕΛ/ΛΑΚ από φορείς του Ελληνικού Κράτους.

Θεσμικό Πλαίσιο στη Δημόσια Διοίκηση

Ο "νόμος" για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση αποτελεί το νέο θεσμικό πλαίσιο με το οποίο θα οργανωθεί και θα απλοποιηθεί η σχέση της δημόσιας διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας τις Νέες Τεχνολογίες και την Πληροφορική. Η πλήρης εφαρμογή του νόμου στις δημόσιες υπηρεσίες και τους Δημόσιους Φορείς πρόκειται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο οργάνωσης και διαχείρισης της πληροφορίας, καθώς και την εσωτερική επικοινωνία μεταξύ των φορέων του Δημόσιου Τομέα. Επιπλέον, θα αλλάξει ριζικά η δυνατότητα των πολιτών και των νομικών προσώπων να εξυπηρετούνται με Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), το οποίο σημαίνει αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, αξιοπιστία, ασφάλεια, ταχύτητα και οικονομία στις συναλλαγές. Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η εμφάνιση άμεσων αποτελεσμάτων στην κατεύθυνση της βελτίωσης της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών και η μετακύλιση της βελτίωσης αυτής στην καθημερινή ζωή των πολιτών, είτε ο τελικός ωφελούμενος είναι φυσικό, είτε νομικό πρόσωπο. Για την υλοποίηση του στόχου, οι παράγοντες που λαμβάνουν χώρα αναφέρονται στις παρακάτω ενότητες.

Εξειδίκευση του Θεσμικού Πλαισίου

Εξειδίκευση του Νομοθετικού Πλαισίου για την έγκαιρη έκδοση όλων των Υπουργικών Αποφάσεων και Προεδρικών Διαταγμάτων που απαιτούνται, ώστε να ενεργοποιούνται όλες οι διατάξεις του νόμου σύμφωνα με τον προγραμματισμό.

Εκπαίδευση Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης

Στη φάση αυτή προβλέπεται η υλοποίηση προγράμματος εκπαίδευσης για τα στελέχη που θα αναλάβουν την εφαρμογή του νόμου. H προσέγγιση στην οργάνωση του προγράμματος θα είναι συμμετοχική, σε όλες τις φάσεις οργάνωσης, εφαρμογής και αξιολόγησης της εκπαίδευσης. Σε πρώτη φάση, θα εκπαιδευθεί ικανός αριθμός στελεχών ώστε να συντονίσει την εφαρμογή του νόμου. Παράλληλα διαμορφώνεται τριετές πρόγραμμα κατάρτισης σε εφαρμογές που απαιτούνται για την υλοποίηση του νόμου, για το σύνολο των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να ενισχυθούν συγκεκριμένες δεξιότητες στον τομέα των νέων τεχνολογιών καθώς και εξειδικευμένη εκπαίδευση σε θέματα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Το πρόγραμμα θα καλύπτει τόσο γενικά και εξειδικευμένα θέματα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, όσο και θέματα αποτύπωσης και ανάλυσης διαδικασιών.

Βασικές Εφαρμογές

Ο συνολικός σχεδιασμός στοχεύει στην ανάπτυξη βασικών εφαρμογών και δράσεων με μεγάλη σημασία (κεντρικές υποδομές, κεντρικά μητρώα, ηλεκτρονικών πληρωμές), που θα αποτελέσουν τα δομικά στοιχεία για την αξιοποίηση και υιοθέτησή τους ως καταλύτες για την περαιτέρω ανάπτυξη υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η δράση του προγράμματος θα αφορά:

Κεντρικά Μητρώα

Κεντρικοποιημένη υπηρεσία που συγκεντρώνει την αρχειοθετική δομή του συνόλου των υπόλοιπων δημόσιων υπηρεσιών, με αποτέλεσμα όποια δημόσια υπηρεσία χρειάζεται οποιαδήποτε πληροφορία να μπορεί να την αποκτήσει με άμεση ή έμμεση πρόσβαση στο Εθνικό Πλαίσιο Πιστοποίησης.

Εθνικό Πλαίσιο Πιστοποίησης

Ο πολίτης θα μπορεί έτσι να έχει πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες με ίδια στοιχεία πρόσβασης που διατηρεί σε διαδικτυακές υπηρεσίες άλλων φορέων.

Πρότυπο Ηλεκτρονικού Εγγράφου

Διαμορφώνονται κοινές προδιαγραφές για το Ηλεκτρονικό Έγγραφο του Δημοσίου.

Ηλεκτρονικές Πληρωμές

Σχεδιάζεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών ένα ενιαίο πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Θα αφορούν τόσο στην οικονομική εκκαθάριση οφειλών» και γενικά ταυτοποιημένων υποχρεώσεων όσο και υλοποιήσεις όπως το e-παράβολο.

e-Τιμολόγιο

Με τη χρήση του ηλεκτρονικού τιμολογίου, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να εκδώσουν και να ανταλλάξουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, αντικαθιστώντας τα έντυπα. Η ηλεκτρονικοποίηση πλέον όλων των φορολογικών στοιχείων, όπως το δελτίο αποστολής, η απλοποίηση της φορολογικής σήμανσης και η θέσπιση υποχρεωτικότητας του ηλεκτρονικού τιμολογίου για τη συναλλαγή με το Δημόσιο, θα έχει σαν στόχο τη διευκόλυνση της διαδικασίας. Το νέο θεσμικό πλαίσιο προδιαγράφει με ακρίβεια πολλές από τις σύγχρονες ανάγκες που αναμένεται να διαμορφώσουν και να καθορίσουν τη χρήση ΤΠΕ από το Δημόσιο Τομέα. Συνεπακόλουθα, είναι σημαντικό να μελετηθούν και να καταγραφούν οι μέχρι τώρα προσπάθειες των Δημόσιων Φορέων, για την εναρμόνιση τους με τις βέλτιστες πρακτικές και τις παγκόσμιες τάσεις για την αξιοποίηση του ΕΛ/ΛΑΚ. Όπως στις προηγούμενες περιπτώσεις, και αυτή η καταγραφή είναι ενδεικτική και αφορά κυρίως την δημιουργία ενός καταλόγου οργανισμών και υπηρεσιών, με στόχο την περαιτέρω μελέτη τους, ώστε να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση της επιτυχίας του σχετικού εγχειρήματος, όπως επίσης και η δημιουργία ελληνικών βέλτιστων πρακτικών για τους λοιπούς φορείς που θα ακολουθήσουν και θα επιχειρήσουν τη μετάπτωσή τους σε ΕΛ/ΛΑΚ.

Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.)

Μια από τις πλέον φιλικές δημόσιες υπηρεσίες προς το ΕΛ/ΛΑΚ είναι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του "Υπουργείου Οικονομικών". Η Γ.Γ.Π.Σ. έχει αναπτύξει αξιόλογες εφαρμογές διευκόλυνσης των πολιτών και των επιχειρήσεων στις φορολογικές τους συναλλαγές. Οι εφαρμογές αυτές μπορούν να μεταφορτωθούν δωρεάν από την ιστοσελίδα της Γ.Γ.Π.Σ., αλλά επιπλέον παρέχεται και η δυνατότητα επέμβασης στον πηγαίο κώδικα (για ορισμένες από αυτές), από χρήστες που επιθυμούν να αναβαθμίσουν την λειτουργικότητα τους. Η παροχή των εφαρμογών της Γ.Γ.Π.Σ. σε ΕΛ/ΛΑΚ συμβάλει στην αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών, στην προώθηση της φορολογικής δικαιοσύνης και διαφάνειας, καθώς και στην απαραίτητη εξοικείωση των πολιτών και των επιχειρηματιών με τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας, απαλλάσσοντάς τους από γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Οι χρήστες, οι οποίοι ενδιαφέρονται να πραγματοποιούν ηλεκτρονικά μια ή περισσότερες φορολογικές συναλλαγές, μπορούν να κατεβάσουν από την σελίδα της Γ.Γ.Π.Σ. τις εφαρμογές που θα χρησιμοποιήσουν και να τις εγκαταστήσουν στον προσωπικό τους υπολογιστή. Οι εφαρμογές εκτελούνται σε λειτουργικά περιβάλλοντα Windows, Linux και Mac OS X. Οι εφαρμογές έχουν αναπτυχθεί σε γλώσσα JAVA. Ο πηγαίος κώδικας διανέμεται ως λογισμικό ανοικτού κώδικα σύμφωνα με την άδεια " Apache 2.0".

Σε κάθε εφαρμογή περιέχεται και ένα αρχείο libraries.txt, όπου αναφέρονται όποιες βιβλιοθήκες τυχόν απαιτούνται. Σημειώνεται ότι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων δεν παρέχει υποστήριξη για τη χρήση του πηγαίου κώδικα των εφαρμογών. Δίνεται όμως η δυνατότητα επικοινωνίας μέσω e-mail για τυχόν παρατηρήσεις, διορθώσεις, επεμβάσεις από τους ενδιαφερόμενους προγραμματιστές. Οι εφαρμογές της Γ.Γ.Π.Σ. για τις οποίες ο πηγαίος κώδικας διανέμεται ως λογισμικό ανοικτού κώδικα είναι οι παρακάτω:

Ηλεκτρονική συμπλήρωση καταστάσεων πελατών – προμηθευτών (έτη χρήσεως 2007 και μετά).
Προγράμματα για την Ηλεκτρονική Συμπλήρωση Οριστικών Δηλώσεων Φ.Μ.Υ. και Β’ αντιτύπου των Βεβαιώσεων Αποδοχών για Υπηρεσίες Δημοσίου (E7).

Στη συνέχεια περιγράφονται αναλυτικότερα οι προαναφερθείσες εφαρμογές ΕΛ/ΛΑΚ της Γ.Γ.Π.Σ.

Προγράμματα ΕΛ/ΛΑΚ της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων

Προγράμματα για την Ηλεκτρονική Συμπλήρωση Οριστικών Δηλώσεων Φ.Μ.Υ. και Β’ αντιτύπου των Βεβαιώσεων Αποδοχών για Υπηρεσίες Δημοσίου (E7)

Μια σημαντική εφαρμογή την οποία έχει αναπτύξει η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων αφορά στη δημιουργία του υποβαλλομένου αρχείου Οριστικών Δηλώσεων Φ.Μ.Υ. και Β’ αντιτύπων Βεβαιώσεων Αποδοχών . Η εφαρμογή απευθύνεται στις επιχειρήσεις που απασχολούν μισθωτούς, τις οποίες απαλλάσσει από την υποχρέωση επίσκεψης στην αρμόδια "Δ.Ο.Υ".

Τα προγράμματα που αφορούν στην διαδικασία Συμπληρώσεως Δηλώσεων Φ.Μ.Υ. για τα οποία υπάρχει η δυνατότητα προσβάσεως στον πηγαίο κώδικα είναι τα ακόλουθα:

Εφαρμογή Ελέγχου Ορθότητας Αρχείων Οριστικής Δήλωσης Φ.Μ.Υ.

Τo βοηθητικό εργαλείο που είναι διαθέσιμο για τη χρήση του εν λόγω προγράμματος είναι το εκτελέσιμο αρχείο .jar, ενώ παράλληλα απαιτείται η ύπαρξη έκδοσης Java 1.4 ή νεότερης στο τερματικό του εκάστοτε χρήστη.

Εφαρμογή Συνένωσης Αρχείων Οριστικής Δήλωσης Φ.Μ.Υ.

Τα διατιθέμενα εργαλεία από την Γ.Γ.Π.Σ. καθώς και η απαιτούμενη έκδοση java στο τερματικό του χρήστη είναι τα ίδια με την πρώτη εφαρμογή (εκτελέσιμο αρχείο .jar, Java 1.4 ή νεότερη).

Δημιουργία Αρχείων Οριστικής Δήλωσης Φ.Μ.Υ.

Για την συγκεκριμένη διαδικασία και για τη χρήση του εν λόγω εργαλείου, η απαιτούμενη έκδοση της Java στο τερματικό του χρήστη είναι η 1.6.

Εφαρμογή Ηλεκτρονικής Συμπλήρωσης Καταστάσεων Πελατών – Προμηθευτών (Έτη Χρήσεως 2007 και Μετά)

Με τη συγκεκριμένη εφαρμογή ΕΛ/ΛΑΚ παρέχεται σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις η δυνατότητα δημιουργίας και ηλεκτρονικής υποβολής αρχείου Καταστάσεων "Πελατών-Προμηθευτών". Με τον τρόπο αυτό οι επιχειρηματίες απαλλάσσονται από την επίσκεψη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενώ παράλληλα προωθείται η απαλλαγή των ιδιωτών από χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Το πρόγραμμα για το οποίο υπάρχει η δυνατότητα προσβάσεως στον πηγαίο κώδικα είναι η Εφαρμογή για Δήλωση Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.).