Τεχνική Νομοθεσία Για Μηχανικούς Πληροφορικής/Άδειες Χρήσης 2020-2021

Μηχανισμοί Προστασίας των Κοινόκτητων Έργων

Μία άδεια Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα έχει άμεση σχέση με το “copyright”, αντιστρέφοντας ριζικά την έννοια του. Αντί να προασπίζει τον περιορισμό της χρήσης του πηγαίου κώδικα, τον απελευθερώνει, κατοχυρώνοντας την ελεύθερη χρήση του. Οι πιο γνωστές από τις διαθέσιμες άδειες χρήσης παρουσιάζονται στις παρακάτω ενότητες:

Άδεια Χρήσης Λογισμικού

Τον Φεβρουάριο του 1998 μια ομάδα θέλησε να αντικαταστήσει τον όρο "Free Software" με το "Open Source Software". Όπως θα καταλάβετε στη συνέχεια του κειμένου αυτού και οι δύο όροι ουσιαστικά αναφέρονται στο ίδιο αντικείμενο. Πολλοί άνθρωποι νεοεισερχόμενοι στο χώρο του ελεύθερου λογισμικού μπερδεύονται με την λέξη "ελεύθερο" γιατί ή λέξη ως όρος "ελεύθερο λογισμικό" δεν εκφράζει αυτό που νομίζουν. Για αυτούς το "ελεύθερο" σημαίνει "δωρεάν". Ένα Αγγλικό λεξικό περιέχει σχεδόν είκοσι διαφορετικές έννοιες για την λέξη "ελεύθερο". Μόνο μια από αυτές σημαίνει "δωρεάν". Οι υπόλοιπες αναφέρονται στην ελευθερία και στην έλλειψη περιορισμών. Όταν μιλάμε για Ελεύθερο Λογισμικό εννοούμε ελεύθερο και όχι χρήματα. Το λογισμικό που απλά δεν πληρώνεις για να το αποκτήσεις, μόνο ελεύθερο δεν είναι. Μπορεί να σας απαγορέψει την διακίνησή του, και σίγουρα δεν μπορείτε να το βελτιώσετε. Το λογισμικό που προσφέρεται χωρίς χρήματα είναι συνήθως ένα όπλο που χρησιμοποιείται για να προωθήσει κάποιο σχετικό προϊόν ή για να οδηγήσει έναν μικρότερο ανταγωνιστή εκτός δουλειάς και φυσικά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα παραμείνει δωρεάν. Το ελεύθερο λογισμικό είναι πάντα ελεύθερο. Ότι διατίθεται χωρίς πνευματικά δικαιώματα (public domain) μπορεί να αρπαχτεί και να ενσωματωθεί σε προγράμματα κλειστής αρχιτεκτονικής. Στη συνέχεια όποιες βελτιώσεις γίνουν δεν είναι "ελεύθερες". Για να παραμείνει λοιπόν ελεύθερο ένα λογισμικό θα πρέπει να είναι κατοχυρωμένο και να συνοδεύεται από άδεια. Για τους αμύητους ένα λογισμικό ή είναι δωρεάν ή δεν είναι. Η πραγματικότητα είναι συνήθως πιο πολύπλοκη. Για να την καταλάβουμε καλύτερα θα κάνουμε μια μικρή περιπλάνηση στον χώρο των αδειών χρήσης λογισμικού. Η έκφραση "πνευματικά δικαιώματα" (Copyrights) είναι το μέσον προστασίας της εργασίας οποιουδήποτε δημιουργού. Σε πολλές χώρες το λογισμικό που γράφετε, προστατεύεται αυτόματα. Η άδεια χρήσης είναι οι κανόνες, υπό τους οποίους οι συγγραφείς, επιτρέπουν τη χρήση της δημιουργίας τους από άλλους, με όρους που οι ίδιοι καθορίζουν. Εξαρτάται από τον συγγραφέα αν θα συμπεριλάβει άδεια χρήσης όπου θα καθορίζεται με ποιους όρους θα χρησιμοποιηθεί το λογισμικό του. Για περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα αυτό δείτε τη σελίδα http://www.copyright.gov/. Βεβαίως για κάθε περίπτωση απαιτούνται διαφορετικές "άδειες". Οι εταιρείες παραγωγής λογισμικού για να προστατεύσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία διαθέτουν μόνο τον μεταγλωττισμένο κώδικα (που δεν διαβάζεται από ανθρώπους) και βάζουν πολλούς περιορισμούς στη χρήση του λογισμικού.Αντίθετα, οι συγγραφείς ελεύθερου λογισμικού, γενικά, αναζητούν κάποιο συνδυασμό των εξής παρακάτω:

• Δεν επιτρέπουν την χρήση του κώδικα τους σε λογισμικό που είναι ιδιωτικής εκμετάλλευσης (proprietary software).
• Προστατεύουν την ταυτότητα του προσώπου που εκπόνησε τον κώδικά.
• Διανομή του πηγαίου κώδικα.
• Αναγκάζοντάς οποιαδήποτε εργασία που περιέχει μέρος της δικής τους να χρησιμοποιήσει την ίδια "άδεια" ( αυτές οι εργασίες στις συζητήσεις για τα πνευματικά δικαιώματα λέγονται "Απορρέουσες εργασίες").

Πολλοί άνθρωποι γράφουν τις δικές τους "άδειες". Αυτό είναι παρακινδυνευμένο γιατί γράφοντας μία άδεια σύμφωνα με τους όρους που εσύ θέλεις, ενδέχεται να μην λάβεις υπόψη σου ευαίσθητα θέματα. Συχνά το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται είναι ή διφορούμενο ή οι άνθρωποι δημιουργούν όρους που αντικρούονται μεταξύ τους. Το να γράψεις μια άδεια που να μπορεί να έχει υπόσταση σε περίπτωση δίκης είναι ακόμα πιο δύσκολο. Ευτυχώς υπάρχουν έτοιμες γραμμένες άδειες και μάλλον κάποια από αυτές θα καλύπτει τις δικές σας ανάγκες.