Οδηγός χρήσης του Debian/Υποστήριξη ελληνικών
Γενικά
επεξεργασίαΓια τους νέους χρήστες διανομών linux και ακόμα περισσότερο για όσους έχουν συνηθίσει σε περιβάλλον ms-windows μπορεί να φαίνεται τετριμμένη υπόθεση η υποστήριξη ελληνικών. Όμως αν κάποιος δεν εκτιμήσει την δουλειά που έχει γίνει και γίνεται σε'αυτόν τον τομέα από την ελληνική κοινότητα του λίνουξ δεν έχει σωστή αντίληψη .
Επιγραμματικά αναφέρω ότι σαν φοιτητής το 1996-2000 έχανα ώρες ολόκληρες σε περιβάλλοντα unix για να μπορώ να γράφω ελληνικά σε pico emacs netscape κτλ. Όυτε λόγος βέβαια για ονόματα αρχείων με ελληνικούς χαρακτήρες.
Τελικά με τα χρόνια έμαθα ότι άλλοι προγραμματιστές είχαν αρχίσει να αντιμετωπίζουν ποιό οργανωμένα αυτό το πρόβλημα και οι καρποί των προσπαθειών τους είναι πλεόν ορατοί. Για να καταλάβουμε το έργο που έχει επιτελεστεί ακόμα και πρίν από δυο χρόνια έκανα το σταυρό μου όταν έκανα μια νέα εγκατάσταση debian για το κατα πόσο θα μπορώ με την πρώτη να έχω μια καλή υποστήριξη ελληνικών.
Πρώτη φορά με το debian etch αισθάνθηκα ότι έχει πλεόν αρχίσει να φαίνεται η δουλειά που έχει γίνει ,αφού χωρίς καμιά δική μου προσπάθεια , αυτόματα επιλέγωντας ελληνικό περιβάλλον από την εγκατάσταση είχα υποστήριξη ελληνικών σε ικανοποιητικό βαθμό. Όπου το επίθετο ικανοποιητικό είναι σχετικό από την άποψη ότι το αγαπημένο σας πρόγραμμα ενδέχεται να μην έχει μεταφραστεί.
Για να δούμε το locale (εντοπιότητα) που χρησιμοποιούμε δίνουμε την εντολή:
$ echo $LANG el_GR.UTF-8
Ή χρησιμοποιούμε την εντολή locale όπως φαίνεται εδώ:
# locale LANG=el_GR.UTF-8 LC_CTYPE="el_GR.UTF-8" LC_NUMERIC="el_GR.UTF-8" LC_TIME="el_GR.UTF-8" LC_COLLATE="el_GR.UTF-8" LC_MONETARY="el_GR.UTF-8" LC_MESSAGES="el_GR.UTF-8" LC_PAPER="el_GR.UTF-8" LC_NAME="el_GR.UTF-8" LC_ADDRESS="el_GR.UTF-8" LC_TELEPHONE="el_GR.UTF-8" LC_MEASUREMENT="el_GR.UTF-8" LC_IDENTIFICATION="el_GR.UTF-8" LC_ALL= #
Χρήσιμη και η επιλογή -a που μας δείχνει τα διαθέσιμα στο σύστημά μας locale
# locale -a C el_GR el_GR.iso88597 el_GR.utf8 greek POSIX
Οπότε μπορούμε να αλλάξουμε το locale σε ένα κελυφος που τρέχει σε ένα τερματικό ώστε όσες εφαρμογές ξεκινάμε από αυτό να έχουν το δωθέν locale. Πχ στο παράδειγμα που ακολουθεί ξεκινάμε το σημειωματάριο gedit με ISO 8859-7 , κάτι που θα ήταν χρήσιμο αν θέλαμε να δούμε μερικά τέτοια αρχεία.
# LANG="el_GR" ; export LANG ; gedit &
Δίνοντας την από ένα τερματικό την εντολή
dpkg-reconfigure locales
εμφανίζεται η οθόνη που βλέπουμε στην εικόνα δεξιά. Χρησιμωποιώντας τα βελάκια στο πληκτρολόγιο
και το space μπορούμε να καθορίσουμε ποιά locale θέλουμε και κατόπιν με το πλήκτρο tab μπορούμε
να επιλέξουμε την επιλογή εντάξει και με enter να αποθηκεύσουμε τις αλλαγές μας.
Όμως τίθονται κάποιες εύλογες απορίες που χρήζουν εξερεύνησης. Αν έχουμε ένα αρχείο με ελληνικά κωδικοποιημένα με ISO 8859-7 και έχουμε ενεργοποιημένο το locale el.GR.UTF-8 τότε θα εμφανιστούν σωστά τα δεδομένα μας;
Προκειμένου να διερευνήσουμε τέτοια ερωτήματα θα μας φανεί χρήσιμο σαν εργαλείο το od ή ένας ποιό έυχρηστος hex-viewer καθώς και πίνακες τον κωδικών που χρησιμοποιούνται στα ελληνικά.
Εδώ βλέπουμε πως ένα αρχείο που περιέχει και ISO 8859-7 χαρακτήρες δεν φαίνεται καλά στο πάνω δεξιά τμήμα του αλλά είναι εντάξει στα δύο κάτο όπου αλλάξαμε έυκολα την κωδικοποίηση από το μενου επιλογές όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα
Επιλέγοντας πρώτα το τμήμα που θέλουμε να αλλάξει η κωδικοποίηση , μετά εκτελούμε την εντολή
που φαινεται στο αναπτυγμένο μενού στην εικόνα και γράφουμε greek στο κάτω τμήμα και μετά yes.
Πώς θα κάνω τον emacs να διατηρήσει την επιλογή μου: Mule -> Set Language Environment -> Greek; Όταν ξανανοίξω τον emacs η επιλογή αυτή δεν έχει κρατηθεί.
Ανοίξτε το κρυφό αρχείο .emacs στο home directory σας και προσθέστε την εξής γραμμή: (set-language-environment 'Greek).
Ρύθμιση για να μην εμφανίζεται όλο το περιβάλλον ελληνικοποιημένο
επεξεργασίαΑκολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες, όλο το περιβάλλον στο σύστημά σας θα χρησιμοποιεί ελληνικές ρυθμίσεις και μεταφράσεις. Για παράδειγμα, οι εφαρμογές και τα μενού στο γραφικό περιβάλλον θα εμφανίζονται στα ελληνικά.
Αν δεν επιθυμείτε κάτι τέτοιο, αλλά θέλετε απλώς να χρησιμοποιείτε ελληνικό πληκτρολόγιο, τότε πρέπει επιπρόσθετα να ορίσετε διαφορετικά τη μεταβλητή LC_MESSAGES αφού όμως πρώτα έχει οριστεί η μεταβλητή LANG στη σωστή τιμή. Για παράδειγμα:
export LANG="el_GR.UTF-8" export LC_MESSAGES="en_US.UTF-8"
Για τις παραπάνω οδηγίες ανά διανομή, αυτό που θα χρειαστεί είναι να προσθέσετε κατάλληλα τον ορισμό της LC_MESSAGES μετά τους ορισμούς των LANG και LC_CTYPE.
Τόνοι στα ελληνικά
επεξεργασία- τόνος + φωνήεν = φωνήεν με τόνο
- διαλυτικά + φωνήεν = φωνήεν με διαλυτικά
- τόνος + διαλυτικά + φωνήεν = φωνήεν με τόνο και διαλυτικά
- διαλυτικά + τόνος + φωνήεν = φωνήεν με τόνο και διαλυτικά
- τόνος + κενό = τόνος: ΄
- διαλυτικά + κενό = διαλυτικά: ¨
- τόνος + διαλυτικά + κενό = τόνος και διαλυτικά: ΅
- διαλυτικά + τόνος + κενό = τόνος και διαλυτικά: ΅
- τόνος + τόνος = τόνος: ΄
- διαλυτικά + διαλυτικά = διαλυτικά: ¨
Ελληνικές γραμματοσειρές
επεξεργασία- Πώς αλλάζω την γραμματοσειρά που χρησιμοποιεί μια εφαρμογή ;
- Πως ξέρω αν η γραμμματοσειρά μου υποστηρίζει utf8 ;
- Πως μπορώ να δω τις γραμματοσειρές που είναι εγκατεστημένες στον H/Y
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την εντολή της γραμμής εντολών:
# xlsfonts
Ξεκινώντας μια εφαρμογή με συγκεκριμένη γραμματοσειρά
επεξεργασίαΞεκινάμε με :
# xlsfonts | grep iso10646
Και αφού επιλέξουμε τη γραμματοσειρά που θέλουμε δίνουμε την εντολή
# emacs -fn "-misc-fixed-medium-r-semicondensed--13-120-75-75-c-60-iso10646-1"
ξεκινάμε τον emacs με γραμματοσειρά συμβατή με το πρότυπο unicode.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
επεξεργασίαΧρήσιμες εντολές
επεξεργασία- locale
- dpkg-reconfigure locales
- update-locale
Αρχεία που μπορούμε να εξετάσουμε για να δουμε τις σχετικές μεταβλητές:
- /etc/default/locale
- /etc/envoroment ?
Ασκήσεις
επεξεργασία- Μια καλού τύπου άσκηση είναι να εγκαταστήσετε σε μια διαμέριση ή σε εικονική μηχανή (πχ virtualbox) μια ελαφρή διανομή , πχ antix, dawn small linux. και να προσπαθήσετε να ελληνικοποιήσετε το περιβάλλον .