Τεχνική Νομοθεσία Για Μηχανικούς Πληροφορικής/Μέρος ΙΙ/Ελεύθερο Λογισμικό / Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ)

Σύντομη αναδρομή στο Ελεύθερο Λογισμικό/Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ)

Το 1940-1950  οι υπολογιστές  πρώτης γενιάς, δεν περιείχαν  κάποιο Λειτουργικό και όλες οι εργασίες  εκτελούνταν με χειροκίνητο τρόπο. Αυτό σήμαινε πως για να χρησιμοποιήσεις  έναν υπολογιστή θα έπρεπε να είχες γνώσεις προγραμματισμού.

Η επινόηση του τρανζίστορ το 1955 βελτίωσε κατά πολύ την εικόνα που είχαν ως τότε για τους υπολογιστές. Αυτό το Λειτουργικό, ονομάζεται mainframes και εκτελείται μόνο με ευθύνη καλά εκπαιδευμένου προσωπικού.

Η πρώτη υψηλού επιπέδου γλώσσα προγραμματισμού γράφτηκε το 1957, η  FORTRAN κατάλληλη κυρίως για μαθηματικές πράξεις, από την εταιρεία  IBM.

 Η  FORTRAN δεν έχει σταματήσει να εξελίσσεται έως σήμερα και να χρησιμοποιείται ευρέως.

Η κατασκευή του πρώτου υπολογιστή ήρθε το 1959, από τον Ben Gurley, ονομάστηκε PDP-1 (Programmed Data Processor) που σημαίνει Προγραμματισμένος  Επεξεργαστής  δεδομένων.

  Το 1965 εισέρχεται ο πολύ-προγραμματισμός και τα πράγματα αλλάζουν ριζικά.

Επίσης, ήταν η χρονιά που κυκλοφόρησε το Λειτουργικό Σύστημα  MULTICS (MULTiplexed  Information  and  Computing Service).

Ένα αρκετά χρηστικό Λειτουργικό, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε στα πλαίσια εργασίας στο εργαστήριο του MIT και τα γνωστά  Bell Labs (AT&T), για τα mainframes 645 της General Electric, από τους Ken Thompson και Dennis Ritchie.

Χρησιμοποίησαν κάποια από τα τμήματα κώδικα του MULTICS και το αποτέλεσμα ήταν ένα νέο Λειτουργικό Σύστημα, που ο Brian Kernighan του έδωσε το όνομα UNICS (Uniplexed Computing and Information System).

Το 1970 έδωσε την τελική πλέον ονομασία,UNIX . Ένα Λειτουργικό Σύστημα υψηλών προδιαγραφών για τα δεδομένα εκείνης της εποχής.

Ανήκε στην κατηγορία των Λογισμικών Ανοικτού Κώδικα.

Για να τρέχουν τα προγράμματα από ένα υπολογιστή  με UNIX σε έναν άλλον με το ίδιο Λειτουργικό, αναπτύχθηκε, από τον οργανισμό  ΙΕΕΕ, ένα σύνολο προτύπων POSIX (Portable Operating System Interface for UNIX), το οποίο βοηθά ακόμη και τώρα πολλές εκδόσεις του UNIX.

Η αλματώδης ανάπτυξη των υπολογιστών και της τεχνολογίας γενικότερα, ήρθε στη δεκαετία του 1980, διανύοντας πλέον την τέταρτη γενιά υπολογιστών, όπου σημειώθηκε πραγματικά η μεγαλύτερη άνοδος και δόθηκε το πρώτο στίγμα, για αυτό που  ακολούθησε αργότερα, μέχρι το σημείο που εμείς γνωρίζουμε σήμερα.

Ο υπολογιστής, πλέον είχε ιδιαίτερη ζήτηση και συγκεκριμένα  σε πανεπιστήμια και μεγάλες εταιρείες όπου όλοι είχαν τον προσωπικό τους υπολογιστή.

Το 1974, όταν η Intel παρουσίασε τον δεύτερο κατά σειρά, 8-bit μικροεπεξεργαστή τον 8080, θέλησε να κατασκευάσει και ένα Λειτουργικό σε δοκιμαστική έκδοση ώστε να ελέγξει τον νέο της επεξεργαστή.

Η εταιρεία  απευθύνθηκε στον Gary Kildall, καθηγητή πληροφορικής  στη σχολή του Monterey, ο οποίος  έγραψε τη γλώσσα υψηλού επιπέδου PL/M, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί  στις σειρές 8008 και 8080.

Έτσι λοιπόν ο Gary, έστησε το λογισμικό του δημιουργώντας το πρώτο Λειτουργικό για μικρό-επεξεργαστές.

Τη δεκαετία του 1980,η γνωστή εταιρεία μηχανών γραφείου, IBM,στα πλαίσια της διαδοχής, καθώς φαίνεται, των μικρό-υπολογιστών στους προσωπικούς υπολογιστές (PCs), ζήτησε από τον Gary την άδεια για το μηχάνημα CP/M-86, έκδοση που έτρεχε για τον 8086 της Intel, κάτι που ο ίδιος  δεν ενέκρινε. 

Αμέσως  μετά, η πρόταση έγινε δεκτή από τη Microsoft, η οποία συμφώνησε στην ανάπτυξη νέου συστήματος με προγράμματα γραμμένα στη BASIC,τη γλώσσα που θα κυκλοφορούσε η Microsoft.

Ο Bill Gates διαπίστωσε ότι η εταιρεία  Seattle Computer Products, είχε ήδη ένα λειτουργικό που στηριζόταν στον επεξεργαστή 8086,με το όνομα DOS.

Αφού αγόρασε το Λειτουργικό DOS, προσέλαβε τον μηχανικό υπολογιστών, Tim Paterson, να κάνει τις απαραίτητες μετατροπές ώστε να τρέχει στο δικό τους υπολογιστή. Το νέο σύστημα που κυκλοφόρησε λεγόταν MS-DOS, το οποίο ανήκει στη Microsoft. Κανόνισε, δε, να πωλείτε ξεχωριστά ο υπολογιστής από το λειτουργικό γι’ αυτό τα μηχανήματα της IBM ονομάστηκαν PC-DOS.

Στον αντίποδα, ένας καλός αντίπαλος των Λειτουργικών ήταν τα UNIX. Είχαν προτιμηθεί ιδιαιτέρως και στα PCs αφού είχαν κάνει αισθητή την παρουσία τους, ακόμη και σε μεγάλες εταιρείες.

Σε αυτό βοήθησε κάπως, η εφεύρεση του γραφικού περιβάλλοντος  ή οι γραφικές διασυνδέσεις του χρήστη (GUI).

Τα άκρως ενδιαφέροντα νέα ήρθαν στα μισά της δεκαετίας του 1980,όπου μετά από την ανάπτυξη των προσωπικών υπολογιστών ήρθε και η ανάπτυξη των δικτύων υπολογιστών και των κατανεμημένων Λειτουργικών συστημάτων. Έτσι, στα δίκτυα υπολογιστών μπορούσε ο κάθε χρήστης ξεχωριστά να χρησιμοποιεί τον δικό του υπολογιστή. Τα κατανεμημένα, από την άλλη επέτρεπαν την ταυτόχρονη διεξαγωγή των εργασιών, σε ένα ή περισσότερα υπολογιστικά συστήματα . Η διαφορά σε αυτές τις δυο κατηγορίες, είναι μόνο ο κώδικας που χρησιμοποιούν. Στον αντίποδα, το 1987, αναπτύχθηκε Λειτουργικό παρόμοιο του UNIX, που ονομάστηκε  MINIX το οποίο και αυτό χρησιμοποιούσε το σύνολο προτύπων POSIX. Το νέο αυτό σύστημα, διακρίνεται από την ικανότητα του να εντοπίζει σφάλματα και να τα επιδιορθώνει χωρίς να γίνεται επανεκκίνηση του υπολογιστή.

Γνωριμία με το Λειτουργικό Σύστημα

Ένα  Λειτουργικό δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται καθώς λειτουργεί ο υπολογιστής, αλλά είναι πολύ περισσότερο η δουλειά που συμβαίνει από μέσα.

Το Λειτουργικό Σύστημα ενός Η/Υ είναι απαραίτητο για τη σωστή εκκίνηση του υπολογιστή μας, καθώς είναι εκείνο που ελέγχει τις εργασίες, τις εφαρμογές και τα προγράμματα, οργανώνει τα αρχεία, κατανέμει σωστά τους πόρους του συστήματος, περιλαμβάνει τους οδηγούς συσκευών και ένα από τα πιο βασικά μέρη, περιέχει τον πυρήνα.

Τα πιο διαδεδομένα Λειτουργικά σήμερα είναι τα  UNIX, Windows Microsoft, GNU/Linux, MAC OS,MS/DOS.

Τα βασικά συστατικά ενός Λειτουργικού Συστήματος

 Οι  μονολιθικοί πυρήνες

Ο πιο διαδεδομένος τύπος πυρήνα, είναι ο μονολιθικός. Το Λειτουργικό είναι γραμμένο ως ένα σύνολο των διαδικασιών και όλα τα τμήματα του πυρήνα εκτελούνται στον ίδιο χώρο διευθύνσεων (space address). Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε μια  διαδικασία να καλέσει οποιασδήποτε άλλη. Βέβαια, η συγκεκριμένη τεχνική διαθέτει ένα σημαντικό μειονέκτημα, ο χρόνος της μετακίνησης από το ένα τμήμα στο άλλο, προκαλεί στο σύστημα σημαντικές καθυστερήσεις. Αν και τα μονολιθικά συστήματα δεν έχουν δομή και στηρίζονται μόνο στον κώδικα τους, περιέχουν τις κλήσεις συστήματος. Οι κλήσεις, τοποθετούν τις παραμέτρους του Λειτουργικού σε μια στοίβα. Αυτή η προσέγγιση, αλλάζει την κατάσταση του συστήματος, από την κατάσταση χρήστη στην κατάσταση πυρήνα, επιτρέποντας τον να έχει τον έλεγχο. Έπειτα, ο πυρήνας διεξάγει έλεγχο κλήσεων και προχωρά στην εκτέλεση τους, ανάλογα την προτεραιότητα της κάθε μίας.

Παραδείγματα χρήσης ενός μονολιθικού συστήματος είναι το MS-DOS και τα CP/M.

Layered  Operating  System

Ένα σύστημα αποτελείται από επίπεδα-στρώματα, τα οποία είναι αρκετά χρήσιμα στον καταμερισμό των εργασιών. Η ύπαρξη των επιπέδων, βοηθούν στην καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία του Συστήματος. Επιπλέον, υπάρχει ανεξαρτησία μεταξύ των επιπέδων δηλαδή κάποιο επίπεδο, μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο χωρίς να υπάρξει βλάβη στο υψηλότερο.  Τέλος, προσφέρουν εφαρμογές χαμηλών επιπέδων σε αντίθεση με τα μονολιθικά συστήματα.

Παραδείγματα χρήσης των επιπέδων σε Λειτουργικά είναι τα : UNIX και MULTICS.

Το επίπεδο 0,είναι υπεύθυνο για τις διαδικασίες του επεξεργαστή ή και τις ενέργειες μεταξύ των εργασιών δηλαδή, την πιθανότητα διακοπής ή λήξης του χρόνου. Το συγκεκριμένο επίπεδο ασχολείται με τον πολύ-προγραμματισμό

Το επίπεδο 1,είναι χρήσιμο για τη διαχείριση της μνήμης. Αναλαμβάνει τη φύλαξη σελίδων που πρέπει να ανακαλέσει στη μνήμη όταν τις χρειάζεται

Το επίπεδο 2,είναι εκείνο που μεριμνά για την επικοινωνία μεταξύ των εργασιών και του χρήστη

Το επίπεδο 3, είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των συσκευών εισόδου –εξόδου (I/O)

Το επίπεδο 4, ασχολείται με τα προγράμματα χρηστών, και

Tο επίπεδο 5, ανήκει στο Λειτουργικό Σύστημα.

 Microkernels

• 

Ο κύριος  λόγος της ύπαρξης των μικρό-πυρήνων, είναι επειδή μπορούν να παρέχουν μεγαλύτερη  αξιοπιστία στο σύστημα διαμοιράζοντας  το Λειτουργικό σε μικρότερα τμήματα, από τα οποία μόνο ένα τρέχει σε κατάσταση πυρήνα και τα υπόλοιπα ως απλές διεργασίες.

Επιπλέον, ένα σημαντικό πλεονέκτημα, είναι ότι αν κάποια συσκευή πάθει βλάβη, απομονώνεται και δεν επηρεάζονται τα υπόλοιπα τμήματα.

Client – Server

Το μοντέλο που χρησιμοποιεί ένας μικρό-πυρήνας χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: Στους servers, οι οποίοι παράγουν κάποιες υπηρεσίες και στους εξυπηρετητές, που χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες. Αυτό το μοντέλο συνήθως καλείται,πελάτη-εξυπηρετητή(client-server).

Όταν ο client θέλει να κάνει μια ερώτηση, ο εξυπηρετητής στέλνει άμεσα  απάντηση ή θέτει την ερώτηση σε σειρά προτεραιότητας, ώστε να περιμένει την εκτέλεση.

Οι κύριες εργασίες που κάνει, είναι:

1. Να χειρίζεται το λογισμικό των διεπαφών του χρήστη.

2. Να χειρίζεται την επικοινωνία με τον server.

3. Να κρατά τις απαντήσεις στη μνήμη του.

Ο server είναι υπεύθυνος για :

1. Τον έλεγχο των αιτήσεων προς τον client.

2. Τη διασφάλιση των πληροφοριών που δέχεται ή που στέλνει.

3. Την κατασκευή κατάλληλων εφαρμογών που θα κάνουν την επικοινωνία πιο αξιόπιστη, π.χ. δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας (backup).

Exokernels

• 

Η μέθοδος των Λειτουργικών Συστημάτων, είναι να επιτρέπουν τις διασυνδέσεις των εφαρμογών μόνο από αξιόπιστες πηγές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποια προβλήματα, ιδιαίτερα όταν οι ανάγκες από μια εφαρμογή είναι απρόβλεπτες και είναι αδύνατο να καθοριστούν εκ των προτέρων.

Το πρόβλημα αυτό, το λύνει η αρχιτεκτονική των εξωπυρήνων (exokernels). Διαχωρίζουν την προστασία από τη διαχείριση των πόρων, όπως για παράδειγμα, κρατούν στη μνήμη τους αποθηκευμένες σελίδες οι οποίες  διανέμονται στις εφαρμογές με ασφάλεια. Με αυτό τον τρόπο προστατεύουν και τον δίσκο. Επιπλέον, προσφέρουν ένα σύστημα βιβλιοθηκών το libOS, που με τη βοήθεια του, επιτρέπεται η πρόσβαση σε πόρους χαμηλού επιπέδου και επίσης διαθέτουν εικονική μνήμη, σύστημα αρχείων και διασυνδέσεις.

Υβριδικοί  Πυρήνες (Hybrid Kernels)

Οι υβριδικοί πυρήνες είναι η αρχιτεκτονική των Λειτουργικών Συστημάτων που στηρίζεται στους μονολιθικούς και στους μικρό-πυρήνες. Η διαφορά τους βρίσκεται στο γεγονός ότι οι υβριδικοί  συμπεριφέρονται όπως οι servers, δηλαδή  χρησιμοποιούν κώδικα πυρήνα. Επιπλέον, επιτρέπεται να διατηρούν εικονικά αρχεία μνήμης και τους ελεγκτές στον πυρήνα  και να πετούν εκτός, το σύστημα αρχείων και τα προγράμματα ελέγχου, ούτως ώστε να γίνονται ταχύτεροι. Το μειονέκτημα τους είναι πως η χρήση πολλών διασυνδέσεων μπορεί να προκαλέσει σφάλματα, ενώ η ύπαρξη μοντέλων (modules), επιφέρει ορισμένα  προβλήματα στη διαχείριση του συστήματος.

Λειτουργικά όπως: Microsoft Windows NT, 2000 and XP, DragonFly BSD, είναι βασισμένα σε αυτό το μοντέλο πυρήνα.

Οι επεξεργαστές και τα χαρακτηριστικά τους

• 

Ένας επεξεργαστής ή Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας, αποτελεί το κυριότερο συστατικό ενός Η/Υ.

Είναι εκείνος που κατευθύνει τις συσκευές εισόδου-εξόδου, εκτελεί τις εντολές της μνήμης σύμφωνα με ότι θέλει να κάνει ο χρήστης.

Κάθε επεξεργαστής μπορεί να λειτουργήσει σε δυο καταστάσεις: την κατάσταση πυρήνα και την κατάσταση χρήστη.

Όταν βρίσκεται στην κατάσταση πυρήνα, ο επεξεργαστής μπορεί να εκτελέσει κανονικά όλες τις διεργασίες ενώ στην κατάσταση χρήστη υπάρχει περιορισμός και μπορεί να εκτελέσει μόνο ένα μέρος των εργασιών του. Ένα πολύ σπουδαίο επίτευγμα της τεχνολογίας των επεξεργαστών είναι σίγουρα η δυνατότητα πολλών πυρήνων. Οι λόγοι που οδήγησαν στην εξέλιξη, ήταν κυρίως πως με τους επεξεργαστές ενός πυρήνα δεν ήταν δυνατή η παράλληλη επεξεργασία. Η Intel και η AMD ήταν από τις πρώτες εταιρείες  που ξεκίνησαν την κατασκευή πολυπύρηνων επεξεργαστών. Σήμερα, η αγορά τους βρίσκεται σε συνεχή άνοδο ενώ μελλοντικά προβλέπεται η αύξηση σε όλων των ειδών τα τεχνολογικά μέσα.

Κρυφή ή Ιδεατή Μνήμη (Cache Memory-Virtual Memory)

Στα υπολογιστικά συστήματα, μετά από τα παραπάνω συστατικά που αναφέρθηκαν, δε θα είχε επιτύχει τίποτα αν δεν είχαν μνήμη. Η κρυφή μνήμη (ή αλλιώς λανθάνουσα) βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο της μνήμης και αυτό συμβαίνει επειδή αποτελεί την πιο ακριβή της κατηγορίας αλλά είναι και η πιο γρήγορη. Επειδή χρησιμοποιείται άμεσα από τον επεξεργαστή, μέσα από τη μνήμη cache μπορεί να ανατρέξει σε πρόσφατα έγγραφα που χρειάζεται να διαβάσει, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Εξαιτίας του υψηλού κόστους είναι περιορισμένη σε μέγεθος γι’ αυτό ακριβώς δε χρησιμοποιείται για εγγραφές αλλά μόνο για ανάγνωση. Μια κρυφή μνήμη, χωρίζεται σε δυο επίπεδα, L1 και  L2. Συνήθως, η L1 είναι μικρότερη σε μέγεθος ενώ η L2 μπορεί να αποθηκεύσει μέχρι και κάποια MB,τα οποία είναι κυρίως σε πρόσφατα έγγραφα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και η ιδεατή μνήμη, η οποία χρησιμοποιείται στην περίπτωση που η υπάρχουσα μνήμη δεν επαρκεί άλλο. Το βασικό της πλεονέκτημα είναι, η δυνατότητα επέκτασης μέσω της σελιδοποίησης, κατά την οποία κάθε πρόγραμμα έχει τη δική του διεύθυνση. Τα μικρότερα κομμάτια μετά από τη διάσπαση, ονομάζονται σελίδες, οι οποίες είναι δυνατό να σχεδιαστούν και στη φυσική μνήμη.

Με τη μέθοδο της σελιδοποίησης (pagging) εξοικονομείται χώρος στη μνήμη Ram του υπολογιστή.

Τι είναι το λογισμικό

Το λογισμικό  αφορά τα προγράμματα που έχουμε στον υπολογιστή μας και τα οποία  βοηθούν να εκτελέσουμε πολλές χρήσιμες διεργασίες.  Σε αντίθεση με τη μνήμη, τον επεξεργαστή ή διάφορες άλλες συσκευές εισόδου/εξόδου, το λογισμικό δε μπορούμε να το δούμε καθώς είναι κάτι το οποίο  απαιτεί μόνο εγκατάσταση πριν τη χρήση.

Κατηγορίες Λογισμικού

Ένα λογισμικό χωρίζεται σε κάποιες κατηγορίες οι οποίες είναι :

• Το λογισμικό εφαρμογών, περιλαμβάνει χρήσιμες υπηρεσίες για το χρήστη, όπως το Internet, Microsoft Word, εργαλεία σχεδίασης γραφικών και λογιστικά φύλλα.

• Το λογισμικό συστήματος, αποτελείται από τα προγράμματα που είναι ήδη εγκατεστημένα στον υπολογιστή όταν τον αγοράζουμε.

Αυτό μπορεί να αφορά το Λειτουργικό, τους διορθωτές λαθών ή τους μεταγλωττιστές.

• Το ενδιάμεσο λογισμικό (middleware),που είναι βασικό γιατί χρησιμοποιείται ως ελεγκτής των κατανεμημένων συστημάτων.

Open Source & Free Software

Σύμφωνα με τον Richard Stallman τον ιδρυτή του Κινήματος Ελεύθερου Λογισμικού, ο όρος  ελεύθερο δε σχετίζεται με το δωρεάν (free) λογισμικό αλλά εννοείται το σύνολο των προγραμμάτων τα οποία  επιτρέπουν στον χρήστη να κινείται χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς στον πηγαίο κώδικα και να προκαλεί οποιασδήποτε μεταβολή είναι αναγκαία για την καλύτερη χρήση του.

Από την άλλη τα Open Source, αναπτύχθηκαν για διαφορετικό σκοπό .

Δεν αποτελούν μέρος του Free software  ούτε μπορούν να συσχετιστούν, αν και στο βάθος η λειτουργία τους είναι η ίδια.

Αναφέρονται στην εκμετάλλευση του πηγαίου κώδικα ώστε να δημιουργηθεί καλύτερη έκδοση του προγράμματος και το οποίο θα διαμοιραστεί και στους άλλους χρήστες σε όλο τον κόσμο.

Τα οφέλη του Open Source

• Το χαμηλό κόστος.

• Δεν έχουν καμία δέσμευση στη χρήση τους.
• Υπάρχει η δυνατότητα χρήσης διαφόρων άλλων προγραμμάτων από άλλους κατασκευαστές.
• Παρέχουν υψηλή ασφάλεια και άμεση απομόνωση των σφαλμάτων.
• Αποτελούν καλή επιλογή σε εταιρικούς οργανισμούς και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

 Άλλα είδη λογισμικού

• Shareware – Το λογισμικό αυτό δίνει τη δυνατότητα να ελεγχθεί προτού αγοραστεί.

• Freeware - Μόνο σε δυαδική μορφή.

• Public Domain – Προσφέρεται για δημόσια χρήση αφού ο δημιουργός του έργου δεν έχει κανένα δικαίωμα μετά από την ολοκλήρωση του.

• Proprietary – Ιδιοταγές λογισμικό, καμία δυνατότητα δεν προσφέρεται στο χρήστη.

Πως αναπτύχθηκε το BSD του UNIX;

Στο τέλος του 1970,ο Thompson συνεργάζεται με τον Bill Joy για την διεκπεραίωση ενός project του Πανεπιστημίου Berkeley στις ΗΠΑ και καταλήγουν στο Berkeley Software Distribution(BSD) το οποίο διαθέτει ιδεατή μνήμη και σελιδοποίηση. Τα Λειτουργικά Συστήματα Net BSD, Free BSD, υποστηρίζονται από τη διανομή Net/2 ενώ αργότερα από την BSD 4.4 Lite.

Τι ακριβώς γράφει το GNU Manifesto;

Το 1985 εξέδωσε ένα κείμενο, κατά το οποίο διαχωρίζει τον όρο ελευθερία λογισμικού παραθέτοντας και τις γνωστές πλέον "τέσσερις  ελευθερίες",οι οποίες είναι οι εξής:

1. Το δικαίωμα να χρησιμοποιεί ο καθένας τον πηγαίο κώδικα όπως  επιθυμεί.

2.  Το δικαίωμα να συμβάλλει θετικά στη βελτίωση του προγράμματος.

3.  Το δικαίωμα να μοιράζεις το λογισμικό σου.

4. Το δικαίωμα να αφήνεις το κοινό, να ξαναγράψει τον πηγαίο κώδικα και να τον διαμοιράσει.

Τα πρώτα στάδια του Linux

Το  1985 ο Richard Stallman, ξεκίνησε την ανάπτυξη κώδικα σε ότι ακριβώς περιείχε το UNIX.

Αντικατέστησε ένα-ένα τα προγράμματα με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο GNU.

Στο εγχείρημα του αυτό, συνάντησε ανθρώπους που εργαζόταν ήδη στον κλάδο του Προγραμματισμού, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του να βοηθήσουν στη βελτίωση,στην μετατροπή του λογισμικού ή και να κάνουν χρήση του πηγαίου κώδικα που θα τους βοηθούσε να φτιάξουν ένα πιο εξελιγμένο πρόγραμμα. Έτσι, προχώρησε στη σχεδίαση των βασικών προγραμμάτων που διαθέτουν όλοι οι Η/Υ, όπως  compiler, debugger, επεξεργαστής κειμένου και κειμενογράφος.

Από τον TECO στον EMACS

Η αρχή έγινε με τον κειμενογράφο TECΟ, τον οποίο και ανέπτυξε ο Richard Stallman, βασιζόμενος  στον διορθωτή "Ε" του UNIX.

Ο TECO γρήγορα έγινε γνωστός για τις ξεχωριστές ιδιότητες και 2 χρόνια  μετά ο Γκάι Στιλ ανέλαβε να συγκεντρώσει όλες τις νέες μακρό-εντολές  σε ένα σύνολο. Όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία, αναδείχθηκε το νέο σύστημα EMACS, το όνομα του οποίου προερχόταν από τη χρήση των εντολών που κατέληγαν σε MAC ή MACS.

 Ο Richard Stallman  πρόσθεσε μόνο ένα "E " δηλαδή Editing  macros, καθώς το συγκεκριμένο γράμμα δεν είχε χρησιμοποιηθεί στο εργαστήριο ακόμη.

Το κίνημα ελεύθερου λογισμικού

Μετά από αυτές τις επιτυχημένες  κινήσεις  που έκανε ο Richard Stallman, επιδίωξε να ενισχύσει την δραστηριότητα του, πετυχαίνοντας την εύρεση οικονομικών πόρων και συστήνοντας το Ελεύθερο Λογισμικό σε περισσότερες ομάδες ανθρώπων, διαμορφώνοντας  το Κίνημα Ελεύθερου Λογισμικού (Free Software Foundation-FSF).

Η άδεια χρήσης GNU/GPL

Μαζί με την ίδρυση του κινήματος FSF εξέδωσε και μια σχετική άδεια το 1989, την GNU/GPL.

Οι γενικοί όροι χρήσης των προγραμμάτων διατίθενται για το δικαίωμα της σωστής λειτουργίας του λογισμικού και επιτρέπεται στους χρήστες να το μοιράσουν σε άλλους, να κάνουν αλλαγές στον κώδικα αν είναι απαραίτητες κοινοποιώντας τες και στους υπολοίπους της κοινότητας.

Ο Linus Torvalds και ο πυρήνας του Linux

Το 1991, το Λειτουργικό βρίσκεται στο τελευταίο και πιο σημαντικό κομμάτι της κατασκευής του, τον πυρήνα. Όντας φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, ο Linus άντλησε περιεχόμενο από το υλικό του πανεπιστημίου, παίρνοντας  ερέθισμα από το Unix Λειτουργικό MINIX, του Andrew Tainnebaum.

Πρόκειται για έναν μονολιθικό πυρήνα, ο οποίος μπορούσε να ελέγξει τις εργασίες που γίνονται στο σύστημα, την πρόσβαση στα αρχεία, την κατάσταση των υπολοίπων συσκευών και την κίνηση του δικτύου. Επίσης, ένα τμήμα του πυρήνα αποτελούν οι οδηγοί συσκευών, οι οποίοι ήταν στο σύνολο τους, τοποθετημένοι με σειρά.

Πλεονεκτήματα  Λειτουργικού Συστήματος

• Ανήκει στην κατηγορία των αξιόπιστων συστημάτων παρέχοντας εξαιρετική ασφάλεια στους χρήστες.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό άλλων λειτουργικών

• Δε χρειάζονται συνεχείς επανεκκινήσεις του συστήματος

• Μπορεί εύκολα να ρυθμιστεί σε οποιονδήποτε τύπο υπολογιστή.

Τα γραφικά περιβάλλοντα στο Linux

Τα πιο διαδεδομένα γραφικά περιβάλλοντα που υποστηρίζονται από το Linux είναι το KDE και το GNOME με τις νεότερες εκδόσεις τους.

GNOME Shell

Ειδικότερα, το KDE έχει μεγάλη ποικιλία υποστηριζόμενων εφαρμογών και είναι φυσικά ελεύθερο.

Διαθέτει άριστη εμφάνιση στην οθόνη του υπολογιστή με κουμπιά γρήγορων επιλογών, κάνοντας τον χρήστη να αισθάνεται οικεία.Δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις όσον αφορά το διαθέσιμο buffer.

Από την άλλη πλευρά, το GNOME διαθέτει κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά που το κάνουν να κερδίζει έδαφος έναντι του KDE.

Μπορεί να τρέξει σε όλες τις διανομές του Linux.

Επιπλέον, οι νεότερες εκδόσεις, GNOME 2.X και  GNOME 3, παρέχουν πολύ πιο ιδιαίτερο περιβάλλον αν και δε θεωρούνται από τις πιο κατανοητές.

Η δικτύωση στο Linux

Το Linux στα θέματα δικτύωσης κατέχει την πρωτιά αφού αποτελεί ένα από τα πιο ασφαλή Λειτουργικά.

Χρησιμοποιεί  τα πιο γνωστά πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Ιστού, όπως  το TCP/IP,το πρωτόκολλο SAMBA που βοηθά στην εγκατάσταση του Linux σε συστήματα Windows, ελέγχει τα απομακρυσμένα συστήματα για περισσότερη ασφάλεια, γίνονται συνεχείς ενημερώσεις του λογισμικού για τυχόν ύποπτες ενέργειες στο σύστημα.

Επιπλέον, στις περισσότερες διανομές του χρησιμοποιεί κατάλληλα φίλτρα σε όλα τα πακέτα που εισέρχονται και εξέρχονται από αυτό όπως και ένα σύστημα αναγνώρισης  μεταξύ των προγραμματιστών και των εφαρμογών PAM (Pluggable Authentication Module) . 

 Τι είναι ο Apache;

Ο Apache είναι ο πιο αναγνωρίσιμος web server παγκοσμίως.

Αρχικά σχεδιάστηκε για το UNIX αλλά χρησιμοποιείται και στα Windows ,Linux,  Mac OS, πιο πολύ συνίσταται η χρήση τους σε Linux επειδή παρουσιάζει μεγαλύτερες δυνατότητες.Η πρώτη έκδοση του Apache 1.0  κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1996.

Βασίζεται στο πρωτόκολλο  HTTP  και είναι λογισμικό Ανοικτού Κώδικα.

Πολλά από τα  πλεονεκτήματα του είναι η ποικιλία σε εφαρμογές όπως και ότι μπορεί να υποστηρίξει προσθήκες προγραμμάτων (modules).

Το πρότυπο Red Hat Enterprise Linux

Οι ιδρυτές της εταιρείας Red Hat είναι οι Bob Young και Marc Ewing. Η εταιρεία  ιδρύθηκε το 1994,έγινε γνωστή αρχικά από την κυκλοφορία της διανομής ανοικτού κώδικα του GNU/Linux, το Fedora .

Αργότερα, η συμβολή της στην ανάπτυξη του Linux καθώς βρισκόταν ακόμη σε αρχικό στάδιο, ήταν καθοριστική. Η Red Hat Enterprise Linux  έχει αναπτυχθεί για να εξυπηρετεί περισσότερο εταιρικές επιχειρήσεις και οργανισμούς μέσα από την Red Hat, παρέχοντας παράλληλα ποιότητα και εξαιρετικές επιδόσεις.

Το σύστημα πακέτων RPM

Τα συστήματα διαχείρισης πακέτων RPM[1] (Red Hat Package Manager), είναι μικρά αρχεία που περιλαμβάνονται στο λογισμικό του Linux με σκοπό να γίνει η εγκατάσταση πιο εύκολη.

Περιέχει πληροφορίες για τα προγράμματα όπως η ημερομηνία κυκλοφορίας, η τρέχουσα έκδοση κλπ.

Είναι ανοιχτού κώδικα (open source) και κυκλοφορεί από την Red Hat.

Οι  “διανομές”  του  Linux

    Ορισμός

Όπως είναι γνωστό, όταν αναφερόμαστε  στο Linux  εννοείται  ίσως το πιο προσαρμόσιμο Λειτουργικό Σύστημα  που εκτός από τον "πυρήνα" που διαθέτει, υπάρχουν και άπειρα προγράμματα  διαθέσιμα  προς χρήση.

Με τον τρόπο αυτό ο "διανομέας" Linux μπορεί να  σχεδιάσει την προσωπική του διανομή  όπως  εκείνος  επιθυμεί και ανταποκρίνεται στις ανάγκες του.

Η διανομή αυτή στα αγγλικά καλείται distro.

Η διανομή του Linux παρέχει ταυτόχρονα πολλές ευκολίες. Πέρα από τα προγράμματα  που μπορεί  να μοιάζουν με κάποια άλλη διανομή, η εγκατάσταση των προγραμμάτων, ο τρόπος  έναρξης  τους και η βασική οργάνωση των αρχείων, είναι διαφορετική.

Debian

Ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 1993. Η αρχική ιδέα του δημιουργού  Ian Murdock, όντας φοιτητής πανεπιστημίου, στηριζόταν στην μετέπειτα  εξέλιξη του από χιλιάδες άλλους εθελοντές.

Το Debian ήταν η πρώτη διανομή που πρωτοτύπησε σε πολλά σημεία όπως η προσθήκη διαχείρισης πακέτων για ευέλικτη προσθήκη ή διαγραφή των εφαρμογών και επιπλέον η δυνατότητα της αναβάθμισης χωρίς να εγκατασταθεί εκ νέου.

Χωρίζεται σε 3 ξεχωριστές  υποκατηγορίες:

• Σταθερή  (stable) :

 Αποτελεί την πιο πρόσφατη  ενημέρωση.

Η τρέχουσα έκδοση είναι η Debian 7.0 η οποία καλείται "wheezy". Όταν πρόκειται να ανακοινωθεί νέα έκδοση, εκείνη που αποτελεί την τελευταία κάθε φορά, αποκαλείται ως "oldstable". Την κατάσταση αυτή μπορεί να την διατηρεί έως και ένα έτος.

Χρονικά, από το 2013, η έκδοση που τρέχει αποκαλείται ως "Squeeze" ενώ η oldstable έκδοση είναι η Debian 6.0.

• Υπό δοκιμή (testing):

Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται όλα τα λογισμικά που χρειάζεται να ελεγχθούν περισσότερο. Φυσικά, δεν είναι διαθέσιμα για χρήση σε  Η/Υ, παρ’ όλα αυτά αρκετοί χρήστες το χρησιμοποιούν λόγω του ότι διαθέτει πολλές πρόσφατες εκδόσεις εφαρμογών.

Η τρέχουσα  υπό έλεγχο έκδοση είναι η  "jessie".

• Υπό κατασκευή ή Sid (still in development):

Η έκδοση αυτή δεν είναι ολοκληρωμένη γι’ αυτό και κανονικά δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται από κανέναν χρήστη.

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί εδώ είναι, πως αν ένα πακέτο παραμένει για πολύ καιρό σε αυτή την κατηγορία χωρίς να εμφανιστούν τεχνικά προβλήματα, αμέσως καταχωρείται στην έκδοση testing.

Fedora

Fedora

Η κυκλοφορία της διανομής  προβάλλεται μέσα από την εταιρεία Red Hat  και τη συνδρομή των πανεπιστημίων Virginia και Cornell  University .

Η ανάπτυξη του ξεκίνησε το 2001 και συνήθως υπάρχει μια διανομή  προς κυκλοφορία μέσα σε διάστημα 6 μηνών. Διατίθεται σε λειτουργικά windows και Unix/Linux.

Η γλώσσα προγραμματισμού  που χρησιμοποιεί είναι η Java .

Βασίζεται πλήρως στο ελεύθερο Λογισμικό  και  Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ).

Χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες του Διαδικτύου (web technologies) ώστε να επιτύχει όσο το δυνατόν καλύτερη διαλειτουργικότητα  και  επεκτασιμότητα στις ψηφιακές του συλλογές.  

Είναι βασισμένο στην αρχιτεκτονική  Flexible Extensible Digital Object and Repository Architecture.

Αποτελείται από δυο οντότητες: το ψηφιακό αντικείμενο (digital object) και το αποθετήριο (repository).

UBUNTU                                                        

Το Ubuntu είναι  ένα  ολοκληρωμένο  Λειτουργικό σύστημα Ανοικτού κώδικα βασισμένο στο Linux.

Δημιουργήθηκε το 2004 από τον  Νοτιοαφρικανό επιχειρηματία  Mark Shuttleworth και την εταιρεία που ο ίδιος ίδρυσε, την Canonical  Ltd  και είναι αρκετά δημοφιλής σε σχέση με τις υπόλοιπες.   

Το Ubuntu προσφέρεται  δωρεάν, ταυτόχρονα  όμως δίνεται η ευκαιρία  σε προγραμματιστές να συμμετέχουν στην ανάπτυξη του έργου.

Παρέχει εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες και ασφάλεια από οποιοσδήποτε άλλο Λειτουργικό σύστημα.

Είναι παρεμφερές του GNOME.

Tux.svg

Linux

Είναι  μια ανοικτή διανομή, αρκετά απλή στη χρήση και συνδυάζει ένα φιλικό περιβάλλον εργασίας  με εξαιρετικές  λειτουργίες.

Χρησιμοποιεί περιβάλλοντα  εργασίας, KDE και GNOME και το εργαλείο Υast για τη διαχείριση.

Είναι διαθέσιμο στις παρακάτω εκδόσεις: OpenSUSE για 32bit (i386), 64bit (x86-64) επεξεργαστές, επίσης  live cd έκδοση, SUSE Linux Enterprise Desktop και Server έκδοση για  i586, IA64, PowerPC, s390, s390x.

Slackware

Πρόκειται για την παλιότερη  διανομή  Linux που είναι ακόμη υπό συνεχής  εξέλιξη. Δημιουργός της είναι ο Patrick Volkerding.

Το Slackware βασίζεται στην επιλογή του χρήστη, να χρησιμοποιήσει όπως θέλει το Λειτουργικό του, δηλαδή μπορεί και να μην απευθύνεται  τόσο σε αρχάριους χρήστες ή καλύτερα σε χρήστες που ενδιαφέρονται να εξειδικεύσουν τις γνώσεις τους πάνω στο Linux.

Knoppix

Η ιδιαίτερη διανομή Knoppix έγινε γνωστή στο κοινό λόγω του χαρακτηριστικού της να τρέχει απευθείας από το CD, χωρίς εγκατάσταση.

Στηρίζεται στην διανομή  Debian και δημιουργήθηκε από τον Linux Klauss Knopper.

Επίσης, προσφέρει την ικανότητα στους χρήστες που δε γνωρίζουν ακόμη πολλά για το Linux, να τη χρησιμοποιήσουν δοκιμαστικά ή να τεστάρουν αν το υλικό του  Η/Υ τους, μπορεί να λειτουργήσει με το εξής Λειτουργικό.

Ανήκει φυσικά στην κατηγορία του Ελεύθερου /Ανοικτού λογισμικού αλλά προσφέρει και την ικανότητα του Ιδιοταγούς λογισμικού σε κάποια τμήματα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις .

Ελληνικές διανομές

• Sxolinux – Έχει αναπτυχθεί και βελτιωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κατάλληλο για χρήση σε μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου.Δε χρειάζεται  εγκατάσταση καθώς τρέχει αυτόματα από το Live CD.
• ΖΕΥΣ - Αποτελεί την πρώτη διανομή στα ελληνικά. Είναι ανεπτυγμένο σύμφωνα με το slackware όμως έχει υποστεί αρκετές αλλαγές.
• Slackel - Είναι μια συλλογή από λογισμικά GNU του Linux. Έχει ως πρότυπο το Slackware Linux. Χαρακτηρίζεται από την ικανότητα να αναγνωρίζει τις συσκευές που συνδέονται καθώς και διάφορες περιφερειακές συσκευές.

Τα επίπεδα ασφαλείας του Linux

 Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες εταιρείες λογισμικών στρέφονται στην ανάπτυξη κατάλληλων Λειτουργικών Συστημάτων ώστε να αποτρέψουν την ευπάθεια σε μολύνσεις ιών ή την εκμετάλλευση κάποιου χάκερ.

Το Linux στέκεται πολύ δυναμικά στην αγορά σε αυτό το θέμα καθώς έχει κατασκευαστεί να είναι αρκετά ασφαλές.

Βέβαια, υπάρχουν κάποια θέματα που μπορεί να παρουσιάσουν κενά ασφαλείας.

Οι τρόποι που προστατεύουν το Λειτουργικό είναι μέσω της αυθεντικοποίησης της ταυτότητας των χρηστών και να ελέγχει ποιος συνδέεται στο σύστημα.

Συνεπώς, για να λειτουργήσουν αυτοί οι δυο μηχανισμοί πρέπει να προσέχουμε ποια αρχεία αποθηκεύονται στο σύστημα, να αποτρέπεται η συμμετοχή σε μαζικούς λογαριασμούς και να τηρούνται όλες οι εντολές που δίνονται για το χειρισμό των καταλόγων – αρχείων.

Το μέλλον του Linux

Το Linux από το ξεκίνημα ως σήμερα, παραμένει η σταθερή επιλογή όσων ζητάνε ένα Λειτουργικό που να τους παρέχει την απόδοση και την υψηλή ποιότητα όπως ακριβώς κάνει σε όλους τους χρήστες και αυτός είναι ένας λόγος που έχει αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές όλα αυτά τα χρόνια.

Το Linux έχει παρουσιάσει σημαντικές αλλαγές στο λογισμικό του ενώ κατάφερε να πείσει και τους πιο δύσπιστους της αγοράς.

Εισβάλλοντας  βέβαια και στον κόσμο της κινητής τηλεφωνίας, κυκλοφορώντας Smartphone με Λειτουργικό Linux με διανομή Ubuntu, αλλά και σε φορητούς υπολογιστές  netbooks  και laptops, φαίνεται πως έχει βάλει σκοπό να εξελιχθεί και στα μικρότερα συστήματα μειώνοντας τα επίπεδα ενέργειας.

Σίγουρα θα έχει σημαντικό και μακρύ δρόμο μπροστά του, συνεχίζοντας να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερα ξεπερνώντας μάλιστα ορισμένες φορές τα όρια ενός κανονικού Λειτουργικού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. http://auto.teipir.gr/sites/default/files/eleythero_logismiko_kai_logismiko_anoiktoy_kodika.pdf
2. http://invenio.lib.auth.gr/record/114363/files/ptuxiaki2.pdf?version=1
3.  Τεχνική Νομοθεσία για Μηχανικούς Πληροφορικής, εργασία Βασιλακος Νικόλαος-Άδειες Χρήσης –ΑΤΕΙ Λάρισας
4. http://el.wikipedia.org/wiki/Debian
5. https://www.debian.org/releases/jessie/s390x/ch01s03.html.el
6. http://www.library.panteion.gr/press/?p=108
7. http://www.academia.edu/5108705/%CE%97_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BE%CE%B7_%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8E%CE%BD_%CF%84%CE%BF_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%85_%CF%83%CE%B5_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD_Fedora
8. http://slideplayer.gr/slide/2629493/
9. http://www.fedora-commons.org/documentation/3.0b1/userdocs/digitalobjects/objectModel.html
10. http://forum.ubuntu-gr.org/viewtopic.php?f=2&t=28993
11. http://files.ubuntu-gr.org/ubuntistas/pdfs/Issue18.pdf
12. http://files.ubuntu-manual.org/manuals/getting-started-with-ubuntu/10.04/el/screen/%CE%9E%CE%B5%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82%20%CE%BC%CE%B5%20%CF%84%CE%BF%20Ubuntu%2010.04.pdf
13. https://stdraganidis.wordpress.com/2007/08/21/ubuntu_introduction/
14. http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/sefe/hlk/2011/KoutsikosChristoforosVasileios,NikiKonstantina/attached-document-1309781914-786818-3547/koutsiko_Niki.pdf
15. http://infopili.gr/index.php/arthra/796
16. http://ubuntu-gr.org/content/%CF%84%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-ubuntu
17. http://osarena.net/debian-ubuntu-10-xronia-dromos
18. http://www.tricksforgreeks.com/2012/10/opensuse.html
19. http://www.it.uom.gr/teaching/linux/ubuntu-install/ubuntu-install.html
20. http://osarena.net/distros-roms/i-10-megales-dianomes-linux.html
21. http://el.wikipedia.org/wiki/Slackware
22. http://deltahacker.gr/topic/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%87%CE%B5%CE%B9%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CF%82-linux/
23. http://osarena.net/content/%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AE-knoppix
24. https://alalum.wordpress.com/category/%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82/page/8/
25. https://iguru.gr/2014/09/08/38948/what-is-sxolinux/
26. https://futuresamos.wordpress.com/2010/03/07/zeus-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AE-linux/
27. http://www.linux.gr/page/distros
28. http://www.ip.gr/el/webmaster/open-source.php
29. http://el.wikipedia.org/wiki/Linux
30. http://el.wikipedia.org/wiki/Emacs
31. http://compnetworking.about.com/cs/webservers/g/bldef_apache.htm
32. http://www.dmst.aueb.gr/dds/os1/unix/indexw.htmm
33. http://202.74.245.22:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/382/Modern%20Operating%20System%20%20by%20Andrew%20S.Tanenbaum.pdf?sequence=1
34. http://arch.icte.uowm.gr/docs/Modern_Operating_Systems-FreeBSD,Linux,Windows,MacOS,Android,Windows_Mobile,Haiku,iPhone,Solaris,BlackBerry,VDI.pdf
35. http://www.capitalinvest.gr/info.php?category_id=42&product_id=315
36. https://arch.icte.uowm.gr/docs/parallel_execution_on_modern_operating_systems.pdf
37. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7
38. http://users.uoa.gr/~sdi0400163/dechistory/Digital_Equipment_History.htm
39. http://www.qwerty.gr/howto/software-hardware
40. https://ipt2013g.wordpress.com/2012/11/19/%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B5%CE%BE%CF%85%CF%80%CE%B7%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B7/
41. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C
42. http://cloudtweaks.com/2012/08/advantages-and-disadvantages-of-open-source/
43. http://olympos.greeklug.gr/uploads/fta/fta-intro_floss_el.pdf
44. http://pclosmag.com/html/issues/201109/page08.html
45. http://www.sistina.com/rhel/
46. http://www.tldp.org/LDP/lame/LAME/linux-admin-made-easy/using-rpm.html
47. http://www.linuxuser.co.uk/features/security-in-linux
48. http://www.tldp.org/LDP/intro-linux/html/sect_01_03.html
49. http://opensource.uom.gr/teaching/linux/intro-linux-gr/intro-linux.html#sect_10_02
50. https://elkosmas.files.wordpress.com/2007/08/linux_gr_card.pdf