Logistics/Warehousing: Ο ρόλος του warehousing στις επιχειρήσεις. Θετικά και αρνητικά
Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα του Βιβλίου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στις μέρες μας γίνεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο λόγος για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας στο χώρο τόσο των επιχειρήσεων όσο και στους οργανισμούς.Στόχος της εργασίας αυτής είναι να δείξει το πόσο σημαντική είναι η χρήση των συστημάτων διαχείρισης για την αποτελεσματικότερη λειτουργία μίας επιχείρησης.. Αρχικά, γίνεται μία αναφορά στο σχεδιασμό, τον έλεγχο, την εκτέλεση, το σκοπό, το αντικείμενο, τους στόχους και τα στοιχεία των Logistics, καθώς και στην εσωτερική οργάνωση των πωλήσεων και τη διευθέτηση των παραγγελιών, στις μεταφορές, την αποθήκευση και τη διαχείριση αποθεμάτων μίας επιχείρησης ή ενός οργανισμού.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
επεξεργασίαΗ Εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα αξιόλογο σύστημα, που με τη σωστή διαχείρισή της, μπορεί να μειώσει σε μεγάλο βαθμό το κόστος και τις δαπάνες μίας επιχείρησης και επομένως να της αποφέρει μεγαλύτερα κέρδη. Παλιότερα οι όροι Logistics, e- Logistics, μεταφορά, αποθήκευση, προκαλούσαν δυσκολία όσον αφορά στην κατανόηση των εννοιών τους, καθώς υπήρχαν αντιφάσεις για την ακριβή χρησιμότητα τους.
Τα τελευταία 30 χρόνια μονάχα έχουν γίνει πιο ξεκάθαρες οι έννοιές τους και τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή τους.Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 τα Logistics επικεντρώνονταν στην παροχή βασικών μεταφορικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση της μεγάλης ζήτησης για όλα σχεδόν τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Η μάχη του ανταγωνισμού συνιστά την κάλυψη της ζήτησης στην απόκτηση των πρώτων υλών και στην κατάληψη νέων αγορών. Στην αρχή της δεκαετίας του 1990 οι επιχειρήσεις δείχνουν ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο χώρο των Logistics.Ως κύριες αιτίες αναφέρονται οι παρακάτω: • Η έμφαση που δίνονταν στην ικανοποίηση των πελατών. • Η σημαντική ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου. • Η εκτίμηση ότι οι αποφάσεις για το δίκτυο διανομής είναι στρατηγικής σημασίας για τον οργανισμό. • Η αλλαγή συμπεριφοράς όσον αφορά στις μεταφορές. (π.χ. η αύξηση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.) • Η βελτίωση των τηλεπικοινωνιών και των συστημάτων-κυρίως η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων καθώς και η κωδικοποίηση των αντικειμένων και τα ηλεκτρονικά καταστήματα. • Οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των πελατών. • Τα πολλά προϊόντα με μικρό κύκλο ζωής. • Και η γενική τάση που επικρατούσε στην ολοκλήρωση των λειτουργιών όπως στρατηγικές συμμαχίας, συνεταιρισμοί, συνεργασίες κ.λπ.
Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι και σήμερα όλο και περισσότερες επιχειρήσεις, παραχωρούν σε τρίτες εταιρίες, βασικές υπηρεσίες όπως αποθήκευση,μεταφορές ,διανομές κλπ. Η αύξηση της πελατειακής βάσης οδηγούσε σε αύξηση της προστιθέμενης αξίας, δηλαδή χαμηλό κόστος, μικρό χρόνο παράδοσης και αξιόπιστες υπηρεσίες.Σήμερα, πλέον, εμφανίζονται εταιρίες που προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες Logistics εξυπηρετώντας επιπρόσθετα τις απαιτήσεις πληροφορικής,τηλεπικοινωνιών και διαχείρισης δεδομένων των διαφόρων επιχειρήσεων. Σύγχρονες παρεχόμενες υπηρεσίες είναι η παρακολούθηση της εκτέλεσης των παραγγελιών μέσω του διαδικτύου, ο ηλεκτρονικός έλεγχος παραλαβής ή μη των προϊόντων, τα κέντρα εξυπηρέτησης πελατών τηλεφωνικά ή μέσω διαδικτύου και προσωποποιημένες υπηρεσίες σχεδιασμένες για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών κάθε επιχείρησης/οργανισμού. Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα σημαντικό βοήθημα για την κάθε επιχείρηση καθώς διευκολύνει τα περισσότερα από τα τμήματα που την αφορούν. Τα συστήματα Logistics, λοιπόν, περιλαμβάνουν ορισμένες λειτουργίες, που η σωστή χρήση εκείνων αποτελεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για κάθε επιχείρηση καθώς αποβλέπει στο συνεχή έλεγχο και στην πλήρη αξιολόγησή τους,δημιουργώντας μία δυναμική τεχνική η οποία ανάλογα με τον τρόπο που θα γίνει η διαχείρισή της από μία επιχείρηση, θα υπάρξει αύξηση της κερδοφορίας και της παραγωγικότητας ή η δημιουργία επαρκούς ζημιάς.Στις παραπάνω λειτουργίες που αναφέρθηκαν περιλαμβάνονται τα εξής:
Demand forecasting: Προσπάθεια για πρόβλεψη της ζήτησης των πελατών. Purchasing: Αφορά τις προμήθειες και το χρόνο παράδοσης για τις παραγγελίες, την ποσότητα των προϊόντων και τους προμηθευτές. Requirements planning: Ανάλυση και προγραμματισμός των απαιτούμενων προϊόντων για την παραγωγή. Producing planning: Προγραμματισμός της παραγωγής. Manufacturing inventory: Αποθεματοποίηση σε πρώτες ύλες και υλικά χρήσιμα για την παραγωγή.
Warehousing: Αποθήκευση σε πρώτες ύλες, συμπληρωματικά υλικά, τελικά προϊόντα κ.α.
Materials Handing: διαχείριση υλικών πάσης φύσεως, κωδικοποίηση κ.α. Packaging: Συσκευασία τελικών προϊόντων. Inventory: Αποθέματα και διαχείρισή τους. Distribution Planning: Προγραμματισμός παραδόσεων. Order Processing: διαχείριση παραγγελιών. Transportation: Μεταφορές που πραγματοποιεί η εταιρία. Customer Service: Εξυπηρέτηση πελατών. Πληροφοριακά Συστήματα: Κύριο εργαλείο.Εστιάζονται και προσαρμόζονται στα δεδομένα της επιχείρησης. Στρατηγικός Σχεδιασμός: Μέσα από σχεδιασμό οδηγείται η επιχείρηση στην επίτευξη των στόχων της.
Σύμφωνα με έρευνα των Zevgolis,Mavrikos,Kaliampakos(2004) σχετικά με την ανάγκη χρήσης των Logistics και του Warehousing από ελληνικές εταιρείες φαίνεται ό,τι:
1) Περίπου το 90% των εταιρειών δραστηριοποιούνται στην Αθήνα.Αυτές οι εταιρείες κατέχουν το 70 με 75% του συνολικού αριθμού της Ελλάδας. 2) Σύμφωνα με τον ICAP(2001) ο ετήσιος κύκλος εργασιών της αγοράς στην Ελλάδα τη περίοδο 1998 έως 2000 αυξήθηκε κατά 73% περίπου. 3) 86% των εταιρειών third-party logistic (TPL) χαρακτήρισαν την πρόσφατη ζήτηση γής στην Αθήνα για κατασκευή κέντρων Logistics(WLC) ως υψηλή ή πολύ υψηλή.Όταν ρωτήθηκαν για τη πρόβλεψη της τάσης για τα επόμενα 10 χρόνια,62% απάντησε ό,τι η ζήτηση θα είναι υψηλή ή πολύ υψηλή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1:LOGISTICS
1.1 ΟΡΙΣΜΟΙ
Logistics ορίζεται η λειτουργία της επιχείρησης - και η επιστήμη – που ασχολείται με το σύνολο των δραστηριοτήτων για την παραγωγή, εξασφάλιση ή διαθεσιμότητα όλων των προσώπων ή μέσων που αποτελούν προϋπόθεση, συνοδευτική υποστήριξη ή εξασφάλιση των διαδικασιών ενός συστήματος.Εκτός από τον παραπάνω ορισμό, έχουν δοθεί και πολλοί άλλοι από διακεκριμένους επιστήμονες ή από επιστημονικές εταιρίες και κρίθηκε σκόπιμο να δοθούν αυτοί οι ορισμοί στην αγγλική, έτσι όπως τους έχουν προτείνει χωρίς την πιθανή κακή απόδοση της μετάφρασης.
• «Logistics is the management of the supply chain».Τον ορισμό αυτό έχει υιοθετήσει το Institute of Logistics της Μεγάλης Βρετανίας. • Το Council of Logistics Management των Ηνωμένων Πολιτειών έχει δώσει τον παρακάτω ορισμό: «Logistics management is the process of planning, implementing, and controlling, the efficient, cost effective flow and storage of raw materials, in process inventory, finished goods, and related information from point of origin to point of consumption for the purpose of conforming to customer requirements». • Ο καθηγητής Donald J. Bowersox, δίνει τον παρακάτω ορισμό: «Integrated logistics consist of a single logic to guide the process of planning, allocating, and controlling financial and human resources committed to physical distribution, manufacturing support, and purchasing operations». • Ο καθηγητής Martin Christopher, ορίζει τα εξής: «Logistics is the process of strategically managing the movement and storage of materials, parts and finished inventory from suppliers through the firm and on to customers». • Μετά από όλους τους παραπάνω ορισμούς που μεταφέρουν, περίπου, την ίδια έννοια, ο ορισμός που προτείνεται είναι: «Logistics είναι η επιστήμη που ασχολείται με το σχεδιασμό, τον έλεγχο και την εκτέλεση της ροής των προϊόντων που ξεκινά από τους προμηθευτές, περνά από την παραγωγή και την επιχείρηση και καταλήγει στους τελικούς καταναλωτές/πελάτες».
LOGISTICS
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Στρατηγικη Ελεγχος Εφαρμογης Αγορές
Χρονικος Οριζοντας Ελεγχος Αποτελεσματων Μεταφορες
Μοναδα Διακινησης Παραγωγικότητα Αποθηκευση
Συσκευασια Κόστος/Κέρδη Αποθέματα
Καναλια Διανομης Εξυπηρετηση Πελατων Διανομες
Αρ.Φορτηγων Διανομης Ποιοτικος Ελεγχος
Καναλια Μεταφοράς Ποσοτικος Ελεγχος
Αρ.Κέντρων Διανομης Διαρκης Απογραφη
Τοποθεσια Κεντρων Διαν. Λογοι Αστοχιας
Τεχνολογια Αξιολογηση Ανταγωνισμου
Αξιολογηση Προσωπικού
Ανακυκλωση Αξιολογηση εξοπλισμου
Έλεγχος αποθεματων
Πινακας 1.1:Το αντικείμενο των Logistics
Με όλους τους ορισμούς που αναφέρθηκαν, γίνεται φανερό ότι το αντικείμενο των logistics είναι ευρύτατο. Ο επιστήμων πρέπει να μελετήσει, να οργανώσει και να παρουσιάσει συστηματικά τρία θέματα, τρία μεγάλα θέματα, και τα οποία είναι ο σχεδιασμός του συστήματος logistics, ο έλεγχος του συστήματος logistics και η εκτέλεση των εργασιών που σχετίζονται με τα logistics. Κάθε θέμα έχει τις δικές του κατηγορίες, υποκατηγορίες, κεφάλαια και άλλα θέματα που παρουσιάζονται στον Πίνακας 1.1. και που αναλύονται παρακάτω.
1.1.1. Ο Σχεδιασμός του Συστήματος Logistics
Ο σχεδιασμός αναφέρεται σε όλα τα θέματα της πρώτης στήλης του Πίνακα 1.1.Ο σχεδιασμός ξεκινά από την επιλογή της μονάδας διακίνησης και τον καθορισμό της συσκευασίας του προϊόντος και καλύπτει όλες τις φάσεις, προμήθειας των υλικών, παραγωγής των προϊόντων και διάθεσης, διανομής και εμπορίας των προϊόντων και καταλήγει στο πρόβλημα της ανακύκλωσης των υλικών με την παραλαβή επιστροφών ή με την αξιοποίηση των παραπροϊόντων που προκύπτουν στην παραγωγή. Τα θέματα του σχεδιασμού είναι πολλά και αναφέρονται, στην επιλογή μονάδας διακίνησης, στην επιλογή καναλιών διανομής, στην εξεύρεση του «άριστου» αριθμού αποθηκευτικών κέντρων ή κέντρων διανομής, στην επιλογή τοποθεσίας, στην επιλογή τεχνολογίας (αυτοματισμοί) και πολλά άλλα θέματα.Ο σχεδιασμός του συστήματος, και ειδικότερα ο στρατηγικός σχεδιασμός θα οδηγήσει την επιχείρηση στη λήψη πολύ σοβαρών αποφάσεων, που θα επιδράσουν (και θα επιδρούν) καθοριστικά στη λειτουργικότητα, στην εκτέλεση των καθημερινών εργασιών της επιχείρησης (δυναμικότητα, παραγωγικότητα), θα διαμορφώσουν το τελικό κόστος και θα επηρεάσουν την κερδοφορία της επιχείρησης. Ο υπεύθυνος του στρατηγικού σχεδιασμού του συστήματος Logistics μίας επιχείρησης καλείται να απαντήσει σε πολλά ερωτήματα. Οι απαντήσεις που θα δώσει, οι λύσεις που θα προτείνει και που τελικά θα επιλεγούν, δεν μπορούν να αλλάξουν από τη μία μέρα στην άλλη ή αν αλλάξουν, αυτό θα γίνει πολύ δύσκολα και θα έχει πολύ μεγάλο κόστος. Ο στρατηγικός σχεδιασμός είναι η πιο σημαντική εργασία σε μία επιχείρηση. Υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι επιχειρηματίες, με μεγάλη διορατικότητα, που μελετούν και σχεδιάζουν με επιτυχία και με λεπτομέρεια όλες σχεδόν τις πλευρές της εξέλιξης της επιχείρησής τους, χωρίς να έχουν την κατάλληλη παιδεία, έχοντας, όμως, το ταλέντο. Στο στρατηγικό σχεδιασμό τίθενται πολλές ερωτήσεις, που πρέπει να απαντηθούν από τη διοίκηση της επιχείρησης και τίθενται πολλά προβλήματα που πρέπει να λύσει ο στρατηγικός σχεδιασμός του συστήματος Logistics. Ένα μικρό δείγμα αυτών των θεμάτων δίνεται στον Πίνακα 1.2. που ακολουθεί:
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ • ΠΟΣΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ? • ΘΕΣΗ ΑΠΟΘΗΚΩΝ? • ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΘΗΚΩΝ? • ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ Η ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΕΣ • ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΠΟΘΗΚΩΝ • ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ • ΑΠΟΘΗΚΗ(-ΕΣ) ‘Α ΥΛΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ • ΑΠΟΘΗΚΗ(-ΕΣ)ΕΤΟΙΜΩΝ/ΠΕΛΑΤΩΝ/ΠΟΛΙΤΙΚΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ(ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ) • ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ(ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ/ΑΠΟΘΗΚΗ) • ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ(ΑΠΟΘΗΚΗ/ΠΕΛΑΤΕΣ)
Πινακας 1.2. Στρατηγικος σχεδιασμος και στρατηγικες αποφασεις
1.1.2. Ο Έλεγχος του Συστήματος Logistics
Ο έλεγχος του συστήματος αναφέρεται τόσο στον έλεγχο των αποτελεσμάτων του σχεδιασμού όσο και στον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των σχεδίων. Για να είναι αποτελεσματικός ο έλεγχος πρέπει να γίνεται συστηματικά και να διαπερνά ολόκληρο το σύστημα.
Ο έλεγχος είναι μία συνεχής διαδικασία μέσα στην επιχείρηση και
καλύπτει όλες τις εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν, για να φτάσουν τα προϊόντα από τους προμηθευτές της επιχείρησης στους τελικούς πελάτες της, περνώντας από την παραγωγή.
Ο σκοπός του ελέγχου είναι διπλός. Ο πρώτος αναφέρεται στο αν έγιναν σωστά,αν εφαρμόστηκαν, δηλαδή, οι εντολές της επιχείρησης από τους υπευθύνους. Στην περίπτωση αυτή ο έλεγχος είναι ποσοτικός και ποιοτικός.
Ο ποσοτικός έλεγχος μπορεί να αναφέρεται στον αριθμό των μονάδων των προϊόντων που παραλαμβάνει η επιχείρηση από κάποιο προμηθευτή της και η διαπίστωσή του αν ο αριθμός αυτός ακολουθεί την πολιτική αποθεμάτων της επιχείρησης ή αν τα προϊόντα αυτά αντιπροσωπεύουν αποθέματα πολλών μηνών ή ελάχιστων ημερών.
Ο ποσοτικός έλεγχος μπορεί, επίσης, να αναφέρεται και στις παραγγελίες των πελατών της επιχείρησης, αν δηλαδή οι ποσότητες των μονάδων που αποστέλλονται στους πελάτες είναι οι σωστές (δεν πρέπει να στέλνονται ούτε λιγότερα ούτε περισσότερα, πρέπει να στέλνονται αυτά που ζητούνται) και κάθε πότε (συχνότητα) και πόσα (ποσότητα) λάθη γίνονται. Τα συχνά λάθη στις παραγγελίες, η συχνή καθυστέρηση στις παραδόσεις, η κατάσταση των προϊόντων κατά την παράδοση και πολλά άλλα θέματα μπορεί να βλάψουν μακροχρόνια την επιχείρηση και να χάσει πελάτες για πάντα.
Αυτές οι καταστάσεις θα διαμορφώνουν τα κέρδη των επόμενων χρήσεων. Ο έλεγχος είναι και οικονομικός, πρέπει δηλαδή να διαπιστώνεται αν επιτυγχάνονται οι στόχοι που τέθηκαν από τη διοίκηση της επιχείρησης σε ότι αφορά την παραγωγικότητα και αν το επίπεδο εξυπηρέτησης που επέλεξε η επιχείρηση επιτυγχάνεται συνεχώς και με συνέπεια, αν τα δεσμευμένα κεφάλαια σε αποθέματα είναι αυτά που είχαν καθοριστεί κ.τ.λ.
1.1.3. Η Εκτέλεση των Εργασιών των Logistics
Ο όρος «Εκτέλεση των Εργασιών των Logistics», αναφέρεται στην εκτέλεση, σε καθημερινή βάση, όλων εκείνων των επαναλαμβανόμενων εργασιών που απαιτούνται για να φθάσουν τα προϊόντα από τον προμηθευτή στον πελάτη ή σε κάποιο ενδιάμεσο
προορισμό (τοπική αποθήκη της επιχείρησης).
Η σωστή εκτέλεση των καθημερινών εργασιών των Logistics, θα διαμορφώσει και το τελικό αποτέλεσμα, θα δείξει αν η επιχείρηση κατορθώνει να κάνει όλα όσα στοχεύει και υπόσχεται στους πελάτες της. Η επίτευξη των στόχων της επιχείρησης είναι το αποτέλεσμα της συνεχούς, της καθημερινής εργασίας. Ο σχεδιασμός βοηθά στην επίτευξη των στόχων, αλλά όσα στοιχεία δεν έχει προβλέψει σωστά, όσα σενάρια δεν έλαβε υπόψη του, όποιες εξελίξεις δεν αντιμετώπισε, πρέπει να τις αντιμετωπίσει η καθημερινή πρακτική. Οι καθημερινές εργασίες των Logistics είναι αυτές, που θα λύσουν όσα προβλήματα δεν είχαν αντιμετωπιστεί στο στάδιο του σχεδιασμού και που τελικά θα αποδείξουν αν οι στόχοι της επιχείρησης είναι ρεαλιστικοί και κοστίζουν όσο είχε εκτιμηθεί. Οι εργασίες των Logistics επαναλαμβάνονται κάθε μέρα σ’ όλες τις επιχειρήσεις και δυστυχώς δεν έχουν οργανωθεί με την ίδια προσοχή που έχουν οργανωθεί τα άλλα τμήματα της επιχείρησης. Οι εργασίες των Logistics, οι εργασίες που πρέπει να γίνουν για να φθάσει το προϊόν στον προορισμό του, στη σωστή κατάσταση, στο σωστό χρόνο, με το σωστό κόστος, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, διακρίνονται σε πέντε ομάδες και δίνονται στον Πίνακα 1.3.
ΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΩΝ LOGISTICS • Αγορές ή Προμήθειες(purchasing) • Μεταφορές(In-bound transport) • Έλεγχος(διαχείρηση)Αποθεμάτων(stock control,inventory management) • Αποθήκευση(warehousing) • Διανομή(outbound transport)
1.2. Ο Σκοπός και το Αντικείμενο των Logistics
Τα Logistics είναι μία βασική λειτουργία που υποστηρίζουν τα επιχειρησιακά συστήματα παραγωγής και marketing. Επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τους επιχειρησιακούς στόχους με το μικρότερο κόστος. Με λίγα λόγια, επιδιώκουν να βρίσκεται το σωστό προϊόν, στη σωστή ποσότητα, στο σωστό τόπο, στο σωστό χρόνο, με το σωστό κόστος.Με τα παραπάνω είναι φανερό ότι τα Logistics για να ικανοποιούν τις επιδιώξεις της επιχείρησης πρέπει να ικανοποιούν δύο κριτήρια. Το ένα κριτήριο είναι η ποιότητα των υπηρεσιών που επιτυγχάνουν και το δεύτερο κριτήριο είναι το χαμηλό κόστος με το οποίο επιτυγχάνουν την ποιότητα αυτών των υπηρεσιών. Ένα άριστο σύστημα Logistics πρέπει να ικανοποιεί και τα δύο κριτήρια. Πρέπει να παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, τόσο στο τμήμα παραγωγής, όσο και στο τμήμα του marketing, καθώς και στους πελάτες της επιχείρησης, αλλά με χαμηλό κόστος.Τα ποιοτικά στοιχεία των Logistics είναι πολλά, τα σημαντικότερα από τα οποία είναι:
1. Διαθεσιμότητα (availability). Η ικανότητα του συστήματος να έχει πάντοτε αρκετά διαθέσιμα αποθέματα για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της παραγωγής ή των πελατών καλείται διαθεσιμότητα. Οι ζητούμενες ποσότητες προϊόντων πρέπει να εξασφαλίζονται συνεχώς από το σύστημα, την ώρα που τις χρειάζεται η παραγωγή ή ο καταναλωτής.
2. Δυναμικότητα (capacity). Η ικανότητα του συστήματος να διακινεί, μέσα στο χρονικό διάστημα που του έχουν ορίσει, τις ζητούμενες ή τις παραγόμενες ποσότητες ονομάζεται δυναμικότητα. Η ταχύτητα εκτέλεσης μίας παραγγελίας και η συνέπεια, δηλαδή η επίτευξη αυτής της ταχύτητας καθημερινά είναι στοιχεία που, επίσης, αφορούν τη δυναμικότητα.
3. Συνέπεια (consistency). Η συνέπεια, δηλαδή η δυνατότητα του συστήματος να παραδίδει, συνεχώς και επί καθημερινής βάσης, στους χρήστες του συστήματος, τα προϊόντα που ζητάνε σε καλή κατάσταση, χωρίς λάθη, σωστά επισημασμένα έτσι ώστε ο χρήστης να είναι βέβαιος ότι τα προϊόντα που παραλαμβάνει είναι αυτά που παρήγγειλε και μάλιστα στη σωστή κατάσταση, αποτελεί το τρίτο στοιχείο της ποιότητας.
Τα παραπάνω στοιχεία της ποιότητας του συστήματος Logistics μίας επιχείρησης είναι θεωρητικά μόνο δυνατόν να επιτευχθούν και να ικανοποιηθούν στο επίπεδο 100%.Το ζητούμενο, όμως, των Logistics δεν είναι μόνο η άριστη ποιότητα αλλά και η επίτευξη αυτής με χαμηλό κόστος. Πρέπει, λοιπόν, το σύστημα Logistics να σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των δαπανών και όχι μόνο μέρος αυτών. Οι περισσότερες επιχειρήσεις θα διαπιστώσουν ότι η σχέση ποιότητας/κόστους είναι τέτοια που εξισορροπείται σε ένα σχετικά υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης, με ένα ρεαλιστικά χαμηλό κόστος. Είναι αδύνατο και ποτέ δε θα επιτευχθεί το minimum του κόστους, με την ταυτόχρονη επίτευξη του maximum του επιπέδου εξυπηρέτησης. Το σύστημα Logistics, για να θεωρηθεί πετυχημένο και αποδοτικό, πρέπει να μπορεί να ελέγχει τις αποκλίσεις της ποιότητας και της ποσότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών και πρέπει να είναι ικανό να προσφέρει στους πελάτες της επιχείρησης, μία σταθερή ποιότητα, μία σταθερή ποσότητα, για μεγάλα χρονικά διαστήματα και αυτό να το επιτυγχάνει με όσο το δυνατόν λιγότερα αποθέματα, σε όλα τα στάδια της παραγωγής, δηλαδή πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, ενδιάμεσα προϊόντα, τελικά προϊόντα και εμπορεύματα. Πρέπει, επίσης, να επιτυγχάνει το ελάχιστο δυνατό κόστος μεταφορών, επιδιώκοντας να κυκλοφορούν τα φορτηγά γεμάτα και σχεδιάζοντας το σύστημα πιο σωστά.
1.3. Οι στόχοι των Logistics • Επιτευξη επιθυμητου επιπεδου εξυπηρετησης με το ελαχιστο δυνατο υψος αποθεματων σε ολα τα σταδια της αλυσιδας παραγωγης και διακινησης • Επιτευξη συνεχως της καλυτερης δυνατης ποιοτητας • Η μειωση ή η ελαχιστοποιηση των αποκλισεων απο τους επιλεγμενους στοχους
Όλες οι προβλέψεις και κυρίως σε ότι αφορά τη ζήτηση, παρουσιάζουν κάποιες αποκλίσεις και με βάση αυτές πρέπει να σχεδιαστεί το σύστημα, έτσι ώστε να καλύψει όλες τις πιθανότητες, Φυσικά υπάρχουν και κάποιες ακραίες, τελείως απρόβλεπτες περιπτώσεις που είναι πιθανό να μην καταφέρει να τις καλύψει το σύστημα.
1.4. Τα στοιχεία των Logistics
Η μέθοδος με την οποία σχεδιάζει κάθε υπεύθυνος ένα σύστημα Logistics διαφέρει.Μερικοί ξεκινούν από την αρχή, δηλαδή από τους προμηθευτές, από το σύστημα αγορών, παρακολουθούν την πορεία των προϊόντων σε όλη τη διαδρομή που κάνουν, ώσπου να καταλήξουν στους πελάτες και στους τελικούς καταναλωτές Άλλοι πάλι ξεκινούν από το τέλος, δηλαδή από τους καταναλωτές και τους πελάτες και με κάποιο σύστημα πρόβλεψης της ζήτησης σε μία χρονική στιγμή, επιδιώκουν να χαράξουν την πιο οικονομική πορεία που θα φέρει τα προϊόντα στους πελάτες και καταλήγουν στους προμηθευτές στους οποίους πρέπει να παραγγείλουν έγκαιρα, όλα όσα χρειάζεται η παραγωγή. Και οι δύο μέθοδοι είναι επιστημονικά σωστές και αποδεκτές. Τα στοιχεία του συστήματος Logistics και οι εργασίες που θα πρέπει να διεκπεραιώνει καθημερινά το τμήμα του, με βάση τη σειρά που ακολουθούν στην αλυσίδα, στη διαδρομή τους, δηλαδή, τα αγαθά από τους προμηθευτές προς τους καταναλωτές, είναι πέντε και δίνονται παρακάτω:
1. AΓΟΡΕΣ 2. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 3. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 4. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ 5. ΔΙΑΝΟΜΗ
1.5. Τα Logistics στην Επιχείρηση
Ποια είναι η θέση των Logistics στην επιχείρηση; Τι γνώσεις και ποιες ικανότητες πρέπει να έχει το άτομο ή το στέλεχος που θ’ αναλάβει το συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων των Logistics και πως η ομάδα στελεχών που θ’ ασχοληθεί μ’ αυτό το θέμα θα πετύχει όλα όσα επιδιώκει; Πρέπει να τονιστεί ότι είναι αδύνατο να γίνει κάτι το αξιόλογο στον τομέα των Logistics αν η διοίκηση, η γενική διεύθυνση ή ο διευθύνων σύμβουλος (ο CEO ή Chief Executive Officer) δε δεχτεί, δεν υιοθετήσει τη σκοπιμότητα, τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητα εφαρμογής των διδαγμάτων των Logistics στην επιχείρηση που διοικεί και την ανάθεση των σχετικών αρμοδιοτήτων στο κατάλληλο στέλεχος.
Η υιοθέτηση και η εισαγωγή των Logistics στην επιχείρηση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη και από το γεγονός ότι στα Logistics απαιτείται και κάτι που είναι αρκετά διαφορετικό από ότι απαιτείται στα άλλα τμήματα της επιχείρησης και στην τρέχουσα αντίληψη για τον τρόπο διοίκησης. Η λειτουργία και ο σχεδιασμός των Logistics είναι κεντρικός, είναι συγκεντρωτικός. Υπάρχει μία συγκέντρωση της δύναμης του σχεδιασμού, ενώ αντίθετα η εκτέλεση των Logistics είναι αποκεντρωμένη. Σ’ αντίθεση μ’ αυτόν το συγκεντρωτισμό που απαιτεί η οργάνωση των Logistics, σήμερα οι περισσότερες διαδικασίες σε μία επιχείρηση επιδιώκουν, προβάλλουν, επιλέγουν την αποκέντρωση. Προτιμούν, δηλαδή, να δίνονται περισσότερες ευθύνες και αρμοδιότητες, περισσότερη ελευθερία, περισσότερα δικαιώματα στα στελέχη, στα διάφορα επίπεδα διοίκησης, στις διάφορες περιοχές για να εκτελέσουν και να πετύχουν τους σκοπούς της επιχείρησης.
Ήδη στην Ευρώπη και στην Αμερική, οι αρχές των Logistics έχουν πλέον εδραιωθεί. Η σκοπιμότητα και η σημασία τους δεν αμφισβητούνται.
Εκεί που υπάρχει πλέον το πρόβλημα είναι στην εφαρμογή τους, εντοπίζεται δηλαδή, στη μεταφορά στην πράξη όλων όσων οι επιστήμονες αναπτύσσουν στη θεωρία.Τα στελέχη των Logistics έχουν ένα τεράστιο έργο και ελάχιστο χρόνο για να το μεταφέρουν στην πράξη, για να εφαρμόσουν τα σύγχρονα συστήματα, για να πείσουν τη διοίκηση και τα άλλα τμήματα.
Πρέπει γρήγορα να βρουν λύσεις για τις επιχειρήσεις τους, πρέπει γρήγορα να φέρουν θετικά αποτελέσματα, πρέπει γρήγορα να αποδείξουν ότι όντως αξίζουν το μισθό τον οποίο κερδίζουν και ταυτόχρονα να μην εμποδίζουν τη λειτουργία της επιχείρησης, η οποία θα πρέπει να συνεχίσει να παράγει και να λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια της αναδιοργάνωσης. Είναι το γνωστό πρόβλημα του νεοτερισμού. Μπορεί θεωρητικά να αποδέχονται όλοι την αξία και τη σημασία των Logistics, αλλά μένει ακόμη στα στελέχη των Logistics να το αποδείξουν μέσα στους χώρους εργασίας τους.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Min(2004) η ανταμοιβή των υπαλλήλων της εταιρείας σε ανταποδοτικότητα με την εργασία τους χτίζει σε μια καλη σχέση μεταξύ εργοδότη και υπαλλήλου η οποία μπορεί να αυξήσει την αποδοτικότητα του εργαζομένου όπως επίσης και να μειώσει τον κύκλο εργασίων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Εσωτερική Οργάνωση Πωλήσεων και Διευθέτηση Παραγγελιών-Μεταφορές, Αποθήκευση και Διαχείριση Αποθεμάτων
2.1. Εσωτερική Οργάνωση Πωλήσεων και Διευθέτηση Παραγγελιών
Οι δραστηριότητες του Τμήματος Πωλήσεων των επιχειρήσεων περιορίζονται μόνο σε εκείνες της πώλησης των προϊόντων. Αυτή η ιστορική μορφή του καθαρού Τμήματος Πωλήσεων αντικαθίσταται, όμως, όλο και περισσότερο από τη μορφή ενός Τμήματος Μάρκετινγκ, το οποίο έχει περισσότερες δραστηριότητες, υπευθυνότητα και επίδραση στην επιχείρηση.Οι καθαρές δραστηριότητες της εσωτερικής οργάνωσης των πωλήσεων αποτελούνται από τη συλλογή και επεξεργασία των παραγγελιών. Αυτές οι παραγγελίες διαβιβάζονται στην επιχείρηση είτε άμεσα από τους πελάτες, είτε από τους πωλητές και αντιπροσώπους της επιχείρησης. Μετά τη συλλογή και επεξεργασία των παραγγελιών, γίνεται η διαβίβαση αυτών των παραγγελιών στις αποθήκες και στο τμήμα αποστολής. Τα συστήματα διευθέτησης των παραγγελιών είναι τα ακόλουθα:
• Αναζήτηση του προιοντος απο τις αποθήκες παραγωγής • Παραγωγή του προιοντος σύμφωνα με τις επιθυμίες των πελατών
Η διαδικασία των παραγγελιών αποτελείται από ένα αριθμό δραστηριοτήτων, οι οποίες είναι:
• Η προετοιμασία της παραγγελίας • Η διαβίβαση της παραγγελιας • Η καταχώριση της παραγγελιας • Η εκπλήρωση της παραγγελίας • Η αναφορα της κατάστασης της παραγγελίας
Βέβαια,σύμφωνα με τον Aichlmayr(2001) η διευθέτηση των παραγγελιών μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση ασύρματου δικτύου για ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των αποθηκών χρησιμοποιώντας Η/Υ,Φαξ και γενίκα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό μέσο χρησιμοποιεί ασύρματο δίκτυο για μεταφορά δεδομένων.
Η προετοιμασία της παραγγελίας αναφέρεται στη δραστηριότητα της επικοινωνίας της επιθυμίας του πελάτη με τον προμηθευτή για προϊόντα ή υπηρεσίες. Αυτή η επικοινωνία μπορεί να περιλαμβάνει τη συμπλήρωση ενός εντύπου παραγγελίας από έναν πελάτη ή ένα πωλητή της εταιρίας, την τηλεφωνική επικοινωνία με έναν υπάλληλο του Τμήματος Πωλήσεων, την επικοινωνία με φαξ ή την επιλογή από ένα μενού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η ηλεκτρονική τεχνολογία έχει συμβάλει πάρα πολύ στην προετοιμασία της παραγγελίας.
Η διαβίβαση της πληροφορίας της παραγγελίας αποτελεί την επόμενη δραστηριότητα της διαδικασίας της παραγγελίας. Αυτή η δραστηριότητα περιλαμβάνει τη διαβίβαση της επιθυμίας της παραγγελίας από το σημείο προέλευσης της στο χώρο όπου γίνεται η καταχώριση της παραγγελίας. Η διαβίβαση μπορεί να γίνει ταχυδρομικά, με τον ίδιο τον πωλητή της επιχείρησης, με φαξ, τηλεφωνικά ή με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Η καταχώριση της παραγγελίας περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που γίνονται πριν την πραγματική εκπλήρωση της παραγγελίας. Αυτές οι δραστηριότητες είναι:
• Ο έλεγχος της ακρίβειας της πληροφορίας(περιγραφή του προιοντος,κωδικός αριθμος,ποσότητα και τιμή) • Ο έλεγχος της διαθεσιμοτητας του προιοντος • Η ακυρωση της παραγγελιας • Ο ελεγχος της οικονομικης κατάστασης του πελάτη • Η αντιγραφή της πληροφορίας της παραγγελιάς σύμφωνα με τα έντυπα της επιχείρησης • Η έκδοση τιμολογίου
Οι εφαρμογές των νέων τεχνολογιών όπως γραμμωτοί κώδικες, οπτικοί ανιχνευτές και η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών έχουν βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητα της καταχώρισης της παραγγελίας
Η εκπλήρωση της παραγγελίας περιλαμβάνει:
1. Αναζήτηση του προιοντος απο το απόθεμα,τη παραγωγή ή την αγορά 2. Συσκευασία του προιόντος για αποστολή 3. Σχεδιασμό της αποστολής για παράδοση 4. Προετοιμασία των εγγράφων αποστολής
Η ανάπτυξη κατάλληλων διαδικασιών εκπλήρωσης των παραγγελιών, οι οποίες μπορούν να ανταποκριθούν στις διακυμάνσεις ποσοτήτων και ποικιλίας προϊόντων, προξενεί πολλά προβλήματα. Η διαδικασία της εκπλήρωσης των παραγγελιών θεωρείται ως μία διαδικασία «κλειδί» της επιχείρησης για την επίτευξη και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και αποτελεί συχνά αντικείμενο πρωτοβουλιών ανασχεδιασμού.
2.2. Μεταφορές, Αποθήκευση και διαχείριση αποθεμάτων
Οι μεταφορές, η αποθήκευση και η διαχείριση αποθεμάτων αποτελούν τμήματα της επιχείρησης,στα οποία η χρήση του συστήματος Logistics είναι απαραίτητη για την αποτελεσματικότερη λειτουργία τους, όπως αναλύεται παρακάτω.
2.2.1. Μεταφορές
Οι μεταφορές αποτελούν σημαντικό και απολύτως απαραίτητο μέρος της φυσικής διανομής. Οι μεταφορές αφορούν τη μετακίνηση των εμπορευμάτων μεταξύ των κόμβων του διανεμητικού δικτύου. Ουσιαστικά η αξία των μεταφορών έγκειται στη μεταβολή του τόπου διατήρησης των αποθεμάτων.
Οι μεταφορές μετακινούν το απόθεμα όπου και όταν χρειάζεται. Το σύστημα
μεταφορών εκτελεί σημαντικές επιπρόσθετες οικονομικές λειτουργίες, οι οποίες είναι:
1. Οι μεταφορές υποστηρίζουν τον ανταγωνισμό μίας αγοράς, διότι
επιτρέπουν σε επιχειρήσεις που βρίσκονται μακριά απ’ αυτή, να διανέμουν τα προϊόντα τους.
2. Η μέσω των μεταφορών αύξηση των αγορών, στις οποίες μπορεί να
πωλήσει μία επιχείρηση, δημιουργεί περιθώρια για επίτευξη οικονομιών κλίμακας στην παραγωγή και στη διανομή των προϊόντων.
3. Η αποτελεσματικότητα του δικτύου μεταφορών οδηγεί σε μείωση του
σχετικού μεταφορικού κόστους και σε αντίστοιχη πτώση των τελικών τιμών.
Η ύπαρξη αποτελεσματικών μεταφορών στο δίκτυο διανομής είναι ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος. Αναποτελεσματικές και αναξιόπιστες μεταφορές αυξάνουν το κόστος αποθεμάτων και υπονομεύουν το επίπεδο εξυπηρέτησης του δικτύου διανομής. Κατά συνέπεια, η επιλογή και χρήση σωστών μεταφορικών μέσων και διαδικασιών είναι απαραίτητη για την ομαλή και αποτελεσματική εκτέλεση της διανεμητικής διαδικασίας,σε μια επιχείρηση.
Βασικά κριτήρια επιλογής μεταφορικών μέσων
Η επιλογή μεταφορικού μέσου εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες της
συγκεκριμένης περίπτωσης, όπως είναι τα χαρακτηριστικά του εμπορεύματος και η ποσότητα του εμπορεύματος.
Οι ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης μεταφοράς προσδίδουν διαφορετική
σπουδαιότητα σε βασικά κριτήρια αξιολόγησης των εναλλακτικών μεταφορικών μέσων. Τα κριτήρια επιλογής μεταφορικού μέσου είναι τα ακόλουθα:
• Κόστος. Το κόστος του μεταφορικού μέσου είναι άμεσο και έμμεσο. Το άμεσο κόστος είναι η αμοιβή του μεταφορέα, ενώ το έμμεσο κόστος αφορά επιπρόσθετες δαπάνες που πρέπει να καταβάλλει ο αποστολέας, όπως έξοδα φόρτωσης και εκφόρτωσης και ασφάλιστρα.
• Ταχύτητα. Η ταχύτητα του μεταφορικού μέσου αφορά το συνολικό χρόνο
που απαιτείται για την πλήρη μετάβαση του εμπορεύματος από το σημείο
αποστολής στο σημείο παραλαβής.
• Μεταφορική ικανότητα. Το κριτήριο αυτό αφορά την ικανότητα ενός μεταφορικού μέσου να εκτελέσει αποτελεσματικά τη μεταφορά ενός συγκεκριμένου φορτίου. Τα κρίσιμα χαρακτηριστικά του φορτίου, όπως βάρος, διαστάσεις και τύπος, καθορίζουν την καταλληλότητα του μέσου για τη διακίνηση του συγκεκριμένου εμπορεύματος.
• Συχνότητα. Η συχνότητα του μεταφορικού μέσου αφορά το πλήθος των διαθέσιμων δρομολογίων εντός μίας χρονικής περιόδου. Είναι ένας δείκτης ευελιξίας και ανταπόκρισης του μεταφορικού μέσου στις χρονικές ανάγκες της διανομής. Επιπλέον, καθώς αυξάνεται η συχνότητα των δρομολογίων, μειώνεται το φορτίο κάθε επιμέρους αποστολής, διότι οι δεδομένες ανάγκες της διανομής επιμερίζονται σε περισσότερες αποστολές. Η συχνότητα των δρομολογίων συσχετίζεται με το χρόνο μεταφοράς, στο βαθμό που μεταφορές μικρότερου χρόνου τείνουν να είναι συχνότερες και περισσότερο ευέλικτες.
• Αξιοπιστία. Η αξιοπιστία του μεταφορικού μέσου αφορά τη χρονική ακρίβειά του και την ικανότητα του να τηρήσει τους προγραμματισμένους χρόνους παραλαβής και παράδοσης. Η μειωμένη αξιοπιστία του μέσου αναγκάζει το δίκτυο διανομής να διατηρεί μεγαλύτερα αποθέματα για να καλύψει πιθανές καθυστερήσεις εφοδιασμού και ενδέχεται να μειώσει το επίπεδο εξυπηρέτησης του δικτύου, προκαλώντας ελλείψεις αποθεμάτων.
• Αυτοτέλεια. Η αυτοτέλεια του μεταφορικού μέσου είναι η ικανότητά του να μεταφέρει ένα φορτίο από το σημείο παραλαβής στο σημείο παράδοσης χωρίς τη χρήση άλλων επικουρικών μεταφορικών μέσων. Η χρήση επικουρικών μεταφορικών μέσων αυξάνει το μεταφορικό κόστος και το χρόνο μεταφοράς του φορτίου. Η αυτοτέλεια του μεταφορικού μέσου σχετίζεται με την πυκνότητα των τερματικών σταθμών του. Για παράδειγμα, η θαλάσσια μεταφορά ενός φορτίου συχνά χρειάζεται τη συμπληρωματική χρήση φορτηγών οχημάτων, από τον αποστολέα στο λιμένα απόπλου και από το λιμένα άφιξης στον τελικό παραλήπτη.
Κατά τον Malborg(2004) υπάρχουν δύο είδη συστημάτων μεταφοράς των προιόντων αυτά είναι:
1)Ατομικό σύστημα μεταφοράς,στο οποίο το οχήμα της παραγγελίας κινείται σε μία διαδρομή και έχει μια συγκεκριμένη διεύθυνση για παράδοση ή παραλαβή
2)Σύνθετο σύστημα μεταφοράς στο οποίο το όχημα της παραγγελίας κινείται σε 2 διαδρομές ή περισσοότερες και έχει παραπάνω από μία διεύθυνση για παράδοση ή παραλαβη.
Κύρια μεταφορικά μέσα στη λειτουργία της διανομής
Τα κύρια μεταφορικά μέσα είναι ο σιδηρόδρομος, τα φορτηγά οχήματα, τα πλοία και τα αεροσκάφη. Η λειτουργία του κάθε μέσου στη φυσική διανομή εξετάζεται ακολούθως.
• Σιδηρόδρομος Ο σιδηρόδρομος χρησιμοποιείται, κυρίως, για τη μεταφορά φορτίων σχετικά χαμηλής αξίας, σχετικά μεγάλου βάρους και μεγάλου όγκου, σε μεγάλες αποστάσεις.Η λειτουργία του σιδηρόδρομου συνεπάγεται μεγάλο σταθερό κόστος, αλλά προσφέρει μεγάλη μεταφορική δυναμικότητα. Επομένως, το μέσο προσφέρεται για μεταφορές μεγάλων ποσοτήτων σε μεγάλες αποστάσεις, καθώς έτσι επιμερίζεται το σταθερό κόστος του μέσου και μειώνεται το μέσο κόστος μεταφοράς. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές χαρακτηρίζονται από ισχυρότατες οικονομίες κλίμακας, οι οποίες μειώνουν το μέσο μεταφορικό κόστος καθώς αυξάνεται το συνολικό φορτίο.Ο σιδηρόδρομος είναι επιλογή χαμηλού μεταφορικού κόστους για περιπτώσεις που απαιτείται η μεταφορά μεγάλων φορτίων σε μεγάλες αποστάσεις. Ιδιαίτερα κατάλληλα για σιδηροδρομική μεταφορά είναι φορτία ογκώδη, ή βαριά φορτία χαμηλής αξίας, στα οποία το κόστος μεταφοράς αποτελεί σημαντικό τμήμα της τελικής τιμής τους. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές χαρακτηρίζονται από κορυφαία αξιοπιστία και ακρίβεια στους χρόνους αναχώρησης και άφιξης των αμαξοστοιχιών. Ο σιδηρόδρομος έχει περιορισμένη αυτοτέλεια, διότι χρειάζεται η χρήση επικουρικών μέσων για τη μεταφορά των φορτίων, αφ’ ενός από τον αποστολέα στο σταθμό αναχώρησης και αφ’ ετέρου από το σταθμό άφιξης στον παραλήπτη.Επιπλέον, τα δρομολόγια του σιδηρόδρομου είναι, γενικώς, σταθερά και ανελαστικά και δεν προσαρμόζονται ή προγραμματίζονται κατά περίπτωση. Η ταχύτητα του σιδηρόδρομου είναι, επίσης, μικρή. Η αιτία δεν είναι, κυρίως, η ταχύτητα των αμαξοστοιχιών, αλλά οι καθυστερήσεις φόρτωσης και εκφόρτωσης των φορτίων.
• Φορτηγά αυτοκίνητα Οι οδικές μεταφορές με φορτηγά αυτοκίνητα είναι εξαιρετικά διαδεδομένες. Τα φορτηγά μπορεί να είναι ιδιόκτητα ή μισθωμένα. Οι μεταφορές με φορτηγά χαρακτηρίζονται από χαμηλό σταθερό κόστος, αλλά υψηλό μεταβλητό κόστος.Τα μέσο μεταφορικό κόστος των φορτηγών αυτοκινήτων είναι, γενικά,μεγαλύτερο απ’ ότι του σιδηροδρόμου και των πλοίων.Τα φορτηγά μεταφέρουν, κυρίως, εμπορεύματα σχετικά υψηλής αξίας σε σχετικά μικρές αποστάσεις. Επίσης, τα οχήματα έχουν περιορισμένη δυναμικότητα και μεταφέρουν μικρότερα φορτία σε σχέση με μέσα όπως τα πλοία και ο σιδηρόδρομος.Βασικό πλεονέκτημα των φορτηγών αυτοκινήτων είναι η πρόσβασή τους σε οποιαδήποτε σημεία αποστολής και παραλαβής. Χαρακτηρίζονται από αυτοτέλεια, σε αντίθεση με μέσα σταθερού δικτύου, όπως ο σιδηρόδρομος και οι αερομεταφορές.Τα φορτηγά έχουν μικρό χρόνο μεταφοράς, κυρίως, επειδή είναι αυτοτελή και μεταφέρουν το φορτίο απευθείας από τον αποστολέα στον παραλήπτη.Προσφέρουν, επίσης, μέγιστη ευελιξία όσον αφορά τα δρομολόγιά τους.Όπως όλες οι οδικές μεταφορές, τα φορτηγά επηρεάζονται από καιρικές και κυκλοφοριακές συνθήκες και δεν προσφέρουν ιδιαίτερη χρονική συνέπεια.
• Πλοία Στην Ελλάδα, τα πλοία διεκπεραιώνουν θαλάσσιες μεταφορές, αλλά σε άλλα μέρη του κόσμου γίνονται μεταφορές διαμέσου ποταμών, καναλιών και μεγάλων λιμνών.Τα πλοία προσφέρουν, κυρίως, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και μεγάλου όγκου. Το μέσο μεταφορικό κόστος των πλοίων είναι χαμηλότερο από κάθε άλλου μέσου. Τα πλοία, επομένως, προσφέρονται για εμπορεύματα με χαμηλό λόγο αξίας προς βάρος, για τα οποία το μεταφορικό κόστος αποτελεί σημαντικό τμήμα της τελικής τιμής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέσο αυτό προσφέρει τη μεγαλύτερη δυναμικότητα, αφού σχεδόν οποιοδήποτε φορτίο μπορεί να μεταφερθεί με πλοίο, αν αυτό κριθεί σκόπιμο.Η ταχύτητα των πλοίων είναι γενικά η χαμηλότερη από όλων τωνμεταφορικών μέσων. Η χρονική αξιοπιστία του μέσου είναι, επίσης, χαμηλή, καθώς επηρεάζεται εξαιρετικά από τις καιρικές συνθήκες. Ακόμη, η συχνότητα των δρομολογίων είναι πολύ μικρή. Η αυτοτέλεια των θαλασσίων μεταφορών είναι πολύ περιορισμένη, διότι χρειάζεται χρήση επικουρικών μέσων για τη μεταφορά του φορτίου προς και από τους λιμένες απόπλου και κατάπλου.Στην Ελλάδα, εξαιτίας της μεγάλης ακτογραμμής και των πολλών νησιών, τα πλοία χρησιμοποιούνται και για μεταφορές σε μικρότερες αποστάσεις. Τα οχηματαγωγά πλοία μεταφέρουν φορτηγά αυτοκίνητα και το φορτίο τους,καθιερώνοντας ένα συνδυασμό αυτοκινήτου και πλοίου για τις μεταφορές πολλών φορτίων, όπως αγροτικών και καταναλωτικών προϊόντων.
• Αερομεταφορές Οι αερομεταφορές χαρακτηρίζονται από υψηλά μεταβλητά κόστη, τα οποία τις καθιστούν ιδιαίτερα ακριβές για φορτία εμπορευμάτων. Το βασικό πλεονέκτημα της αερομεταφοράς είναι η μεγάλη ταχύτητα, η οποία οδηγεί σε σημαντική μείωση του χρόνου για μεγάλες αποστάσεις. Η αερομεταφορά χρησιμοποιείται για εμπορεύματα που πρέπει να φθάσουν γρήγορα στον προορισμό τους, είτε λόγω ειδικών αναγκών, είτε λόγω ευπάθειας.Εμπορεύματα με πολύ μεγάλο λόγο αξίας προς βάρος μπορούν ενδεχομένως να απορροφήσουν το μεγάλο μεταφορικό κόστος, εφόσον αυτό θα αποτελέσει μικρό τμήμα της τελικής τιμής. Επίσης, η διατήρηση αποθεμάτων από εμπορεύματα πολύ μεγάλης αξίας είναι δαπανηρή και ενδεχομένως η χρήση αερομεταφορών για τον ταχύ εφοδιασμό συμφέρει περισσότερο από τη χρήση φθηνότερων μέσων,των οποίων η καθυστέρηση επιβάλλει τη διατήρηση υψηλότερων αποθεμάτων.Γενικά, τα αεροσκάφη μεταφέρουν ακριβά και ελαφριά εμπορεύματα, ευπαθήπροϊόντα, εποχιακά προϊόντα, αποθέματα εκτάκτου ανάγκης, κρίσιμα ανταλλακτικά για επισκευές και κρίσιμα εξαρτήματα για την ομαλή συνέχιση μίας παραγωγικής διαδικασίας.Η αυτοτέλεια του μέσου είναι σχετικά περιορισμένη, καθώς χρειάζεται χρήση συμπληρωματικών μέσων για τη μεταφορά του φορτίου από και προς τα αεροδρόμια.Η συχνότητα των δρομολογίων και η γενική αξιοπιστία του μέσου είναι σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα.
• Αγωγοί Ένας ειδικός τρόπος μεταφοράς ορισμένων υλικών, όπως πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι οι αγωγοί.Οι αγωγοί μεταφέρουν με κορυφαία αξιοπιστία και χαμηλό κόστος μεγάλες ποσότητες του προϊόντος. Τα συστήματα των αγωγών είναι αυτοματοποιημένα και δεν επηρεάζονται από εξωτερικές συνθήκες.Ωστόσο, η αυτοτέλεια τους είναι περιορισμένη και χρειάζονται τη συνεργασία άλλων μέσων, όπως για παράδειγμα πλοίων και βυτιοφόρων οχημάτων, για την ολοκλήρωση της μεταφοράς.
• Συνδυασμός μεταφορικών μέσων Ο συνδυασμός δύο ή περισσότερων μεταφορικών μέσων για την αποστολή ενός φορτίου, είτε είναι αναγκαστικός, είτε προαιρετικός. Ο συνδυασμός μέσων είναι αναγκαστικός όταν ένα μέσο δεν επαρκεί για τη σύνδεση των σημείων αποστολής και παραλαβής του φορτίου. Άλλωστε, ο συνδυασμός των μέσων γίνεται για ναμειωθεί το συνολικό μεταφορικό κόστος. Οι βασικοί συνδυασμοί είναι φορτηγό με σιδηρόδρομο, φορτηγό με πλοίο, φορτηγό με αεροσκάφος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκφόρτωση από το αρχικό και η φόρτωση στο επόμενο μεταφορικό μέσο δημιουργεί καθυστέρηση και αυξάνει το συνολικό μεταφορικό κόστος.
Η τιμολόγηση των μεταφορών
Οι τιμές χρήσεως μεταφορικών μέσων εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες. Οι τιμές των μεταφορικών υπηρεσιών παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα, η οποία οφείλεται στο διαφορετικό κόστος (προσφορά) αλλά και στη διαφορετική αξία(ζήτηση) των μεταφορών. Οι κυριότεροι διαμορφωτές των τιμών είναι οι εξής:
• Απόσταση και βάρος Η απόσταση της μεταφοράς είναι καθοριστικός παράγοντας διαμόρφωσης του μεταφορικού κόστους. Τα μεταφορικά έξοδα τείνουν να αυξάνονται καθώς μεγαλώνει η σχετική απόσταση. Η τιμή των μεταφορικών υπηρεσιών αυξάνεται με την απόσταση, αλλά με τρόπο μη γραμμικό.Η συνάρτηση κόστους και απόστασης είναι αύξουσα αλλά και κοίλη, αντανακλώντας τον φθίνοντα ρυθμό μεταβολής του κόστους. Το φθίνον οριακό κόστος της απόστασης οφείλεται κυρίως στη σύνθεση του μεταφορικού κόστους, το οποίο δεν αποτελείται μόνο από μεταβλητά και ανάλογα με την απόσταση μέρη, όπως για παράδειγμα τα καύσιμα.Αντιθέτως, το συνολικό μεταφορικό κόστος ενσωματώνει και έξοδα ασυσχέτιστα με την απόσταση της μεταφοράς ή έξοδα που δεν εξαρτώνται γραμμικώς από την απόσταση.
• Το κόστος της μεταφοράς Η τιμή μίας μεταφορικής υπηρεσίας εξαρτάται από το κόστος της. Το κόστος εκτέλεσης της σχετικής μεταφοράς θέτει πρακτικά το κατώτατο όριο τιμής, στο οποίο ο μεταφορέας προσφέρει την υπηρεσία του, χωρίς ζημιά.Υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσέγγισης του σχετικού κόστους της μεταφοράς, ως συνολικό, μεταβλητό και οριακό μεταφορικό κόστος. Ο ακριβής υπολογισμός του κόστους που αντιστοιχεί σε μία συγκεκριμένη μεταφορά φορτίου δεν είναι απλός και μπορεί να γίνει με εναλλακτικές μεθόδους. Η φύση των μεταφορών περιπλέκει περισσότερο την κοστολόγησή τους και την κατανομή του κόστους ανά μεταφερόμενο φορτίο. Παραδείγματος χάριν, η μεταφορά ενός φορτίου, συχνά, δε συνεπάγεται μόνο τη μετάβαση του μεταφορικού μέσου από το σημείο παραλαβής στο σημείο παράδοσης, αλλά και την επιστροφή του μέσου στη βάση του, όταν ολοκληρωθεί η ενέργεια.
• Η αξία της μεταφοράς Το κόστος της μεταφοράς αφορά τις συνθήκες προσφοράς των μεταφορικών υπηρεσιών. Η αξία της μεταφοράς αφορά τις συνθήκες ζήτησης των μεταφορικών υπηρεσιών από τον πελάτη. Στην περίπτωση αυτή, ως βάση τιμολόγησης της μεταφορικής υπηρεσίας λαμβάνεται η αξία της σχετικής μεταφοράς για τον πελάτη, δηλαδή, η τιμή που είναι διατεθειμένος να καταβάλλει ο πελάτης,προκειμένου να αγοράσει την υπηρεσία. Για παράδειγμα, εμπορεύματα μεγάλης αξίας είναι ικανά να απορροφήσουν μεγαλύτερα μεταφορικά έξοδα, εφόσον το μεταφορικό κόστος παραμένει ένα μικρό τμήμα της τιμής τους. Αντίθετα, εμπορεύματα μικρής αξίας είναι ευαίσθητα στα μεταφορικά έξοδα, καθώς τα τελευταία αποτελούν αξιόλογο τμήμα της τιμής τους.
2.2.2.Αποθήκευση
Η αποθήκευση εμπορευμάτων διευκολύνει τη λειτουργία της διανομής, διότι βελτιώνει τη διαθεσιμότητά τους εντός του δικτύου διανομής. Συγκεκριμένα, η αποθήκευση αυξάνει τη χρονική και χωρική διαθεσιμότητα των εμπορευμάτων για τους αγοραστές τους. Η ύπαρξη αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και ο εφοδιασμός τους με αποθέματα καθιστά το εμπόρευμα άμεσα διαθέσιμο και το φέρνει πλησιέστερα στον πελάτη.Η αποθήκευση αυξάνει τη χρονική και χωρική διαθεσιμότητα των εμπορευμάτων. Σύμφωνα με τον Landers(2000) τα ερωτήματα που προκύπτουν από την λογική της απογραφής της αποθήκης είναι τα εξής:
1) Το τρέχον επίπεδο αποθεμάτων σε όλο το σύστημα ανταποκρίνεται στη τρέχουσα και προβλεπόμενη ζήτηση και τους επιθυμητούς στόχους εξυπηρέτησης πελατών;
2) Είναι πιο αποδοτικό να επιστρέψει και να επιδιορθώσει μια μονάδα ή να προγραμματίσει την παραγωγή της νέας μονάδας αποθήκευσης; 3)Η παραγωγή του εργοστασίου έχει αρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για την παραγωγή του νέου προϊόντος;
4) Οι αποθήκες επισκευής έχουν αρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για την επισκευή / ανακατασκευασμό προϊόντος?
Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την λήψη της απόφασης απογραφής της αποθήκης σύμφωνα με τον Landers(2000) είναι:
1) Περιορισμοί χώρου στο τομέα γραφείου 2) Οικονομική μεταφορά προιόντων 3) Χρονός που το προιόν είναι αποθηκευμένο 4) Ανάγκη προτεραιότητας υλικών σε αποθήκες επισκευής 5) Η κατάσταση πληρότητας της αποθήκης με σκοπό τη μετέπειτα μείωση των αποθεμάτων για μεταφορά
Τα κυριότερα οφέλη της αποθήκευσης είναι τα εξής:
• Μεταφορές. Η ύπαρξη αποθηκών επιτρέπει στην επιχείρηση να απολαμβάνει οικονομίες κλίμακας στις μεταφορές, εφόσον ο εφοδιασμός της μπορεί να γίνεται συγκεντρωτικά στις αποθήκες. Ανάλογη εξοικονόμηση μεταφορικών εξόδων επιτυγχάνεται και στις αποστολές εμπορευμάτων στους πελάτες της επιχείρησης, οι οποίες γίνονται συγκεντρωτικά από τις αποθήκες της, σε οικονομικά συμφέρουσες ποσότητες.
• Διαχείριση παραγγελιών. Η ύπαρξη αποθηκευτικών εγκαταστάσεων διευκολύνει τη συγκεντρωτική διαχείριση παραγγελιών πελατών, οι οποίες μπορούν να αφορούν πολλαπλά και διαφορετικά εμπορεύματα.
• Εξυπηρέτηση πελατών. Η διατήρηση αποθεμάτων σε αποθηκευτικούς χώρους βελτιώνει την εξυπηρέτηση πελατών, διότι οδηγεί σε μειωμένους χρόνους παράδοσης, εγγυάται τη συνεχή διαθεσιμότητα των εμπορευμάτων και, τέλος, αν υπάρχει δίκτυο αποθηκών, φέρνει το εμπόρευμα πλησιέστερα στα σημεία χρήσης ή κατανάλωσης.
• Συνεχής τροφοδοσία δικτύου. Η αποθήκευση εμπορευμάτων και, ειδικότερα, η διατήρηση αποθεμάτων σε γεωγραφικά κατανεμημένο δίκτυο αποθηκών εγγυάται την αδιάκοπη τροφοδοσία του δικτύου διανομής σε περιπτώσεις ανωμαλιών, όπως υπερβάλλουσα ζήτηση, απρόβλεπτη πτώση της προσφοράς και δυσχέρειες ή διακοπή των μεταφορών.
Σχεδιασμός αποθηκευτικού δικτύου
Οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις μίας επιχείρησης μπορεί να είναι ιδιόκτητες ή μισθωμένες. Ένα αποθηκευτικό δίκτυο μπορεί να αποτελείται και από συνδυασμό ιδιόκτητων και μισθωμένων αποθηκών. Το μέγεθος των ιδιόκτητων αποθηκών πρέπει να επιλέγεται με προσοχή, διότι η αναπροσαρμογή είναι δυσχερής και δαπανηρή.Μεγαλύτερη ευελιξία από άποψη μεγέθους υπάρχει στους μισθωμένους αποθηκευτικούς χώρους. Το μέγεθος της αποθήκης επηρεάζεται από τους παρακάτω παράγοντες:
• Μέγεθος της αντίστοιχης αγοράς • Αριθμός ειδών προς αποθήκευση • Διαστάσεις των ειδών προς αποθήκευση • Διακύμανση της ζήτησης για τα αποθηκευμένα εμπορεύματα • Χαρακτηριστικά των μηχανημάτων διαχείρισης αποθεμάτων • Ποσότητες μεταφοράς • Ύπαρξη οικονομιών κλίμακας • Επιθυμητό επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών • Αναγκαία διαρρύθμιση του χώρου
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός και το μέγεθος των αποθηκών συνδέονται
αντιστρόφως. Με δεδομένες τις ανάγκες διανομής, περισσότερες αποθήκες σημαίνουν μικρότερο μέγεθος κάθε μονάδας, ενώ μεγαλύτερες αποθήκες σημαίνουν μικρότερο αριθμό τους.
Η ακριβής τοποθεσία των αποθηκών επιλέγεται λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα
πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε εναλλακτικού σημείου, όπως κόστος εγκατάστασης, κόστος λειτουργίας, κόστος μεταφορών, απόσταση από πελάτες,απόσταση από προμηθευτές και υποδομή μεταφορών και επικοινωνιών.
Λειτουργιες της αποθήκης
Η αποθήκη εκτελεί διάφορες λειτουργίες που είναι οι παρακάτω:
• Παραλαβή εμπορευμάτων. Αφορά την εισαγωγή των εμπορευμάτων στην αποθήκη, όταν γίνεται εφοδιασμός. Περιλαμβάνει εκφόρτωση και επιθεώρηση των εμπορευμάτων.
• Διευθέτηση παραλαβών. Πρόκειται για την αναγνώριση και την ταξινόμηση των παραληφθέντων εμπορευμάτων στις κατάλληλες θέσεις μέσα στην αποθήκη.
• Ανάληψη παραγγελιών. Η διαδικασία αυτή αφορά την επιλογή των εμπορευμάτων που περιέχει μία παραγγελία από τους αποθηκευτικούς χώρους.
• Αποστολή παραγγελιών. Η λειτουργία αυτή περιλαμβάνει τη συγκέντρωση των ειδών προς αποστολή, τον έλεγχό τους, την ετοιμασία των σχετικών εγγράφων, τη συσκευασία και τη φόρτωσή τους.
• Αποθήκευση. Η φυσική αποθήκευση των εμπορευμάτων είναι, βεβαίως, η θεμελιώδης λειτουργία των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Ο χρόνος αποθήκευσης είναι μεταβλητός και εξαρτάται από τον λειτουργικό προορισμό της αποθήκης και το είδος των προϊόντων. Η θέση αποθήκευσης κάθε εμπορεύματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Εμπορεύματα ταχείας κυκλοφορίας και μικρού μεγέθους τείνουν να τοποθετούνται κοντά στους χώρους αποστολής και φόρτωσης, ώστε αφ’ ενός εμπορεύματα υψηλής ζήτησης και αφ’ ετέρου περισσότερα εμπορεύματα να είναι κοντά στους χώρους αποστολής.
Η δυαδικότητα των λειτουργιών κατά Dowlatshahi(2012) σημαίνει ότι οι εγκαταστάσεις warehousing θα πρέπει να είναι ικανές τόσο στο να μεταφέρουν έτοιμα προιόντα όσο και στο να λαμβάνουν τα επιστρεφόμενα υλικά ή εξαρτήματα.Οι δύο βασικές ιδεές περιλαμβάνουν:
1)Η σφαιρική εξέταση και αξιολόγηση όλων των παρόμοιων πόρων και λειτουργιών είναι αναγκαία για την διευκόλυνση της αποθήκευσης και την λήψη δραστηριοτήτων με σκοπό τη μείωση του κόστους.
2)Η διάκριση των εισερχομένων και εξερχομένων προιόντων είναι αναγκαία για την σωστή λειτουργία ολών των δραστηριοτήτων του warehousing.
Σύμφωνα με την Kipreska-Moron(1999) οι εταιρείες χρησιμοποιούν δύο τύπους αποθηκών.Ο ένας τύπος αφορά αποθήκες για ολοκληρωμένα προιόντα,κατασκευασμένα από την εταιρεία.Ο δεύτερος τύπος αποθήκης αφορά αγορασμένα υλικά ή προιόντα για τυποποίηση.Παρόλα αυτά οι περισσότεροι διανομείς στοχεύουν στην μέγιστη αύξηση του αριθμού ποικίλων παραγγελιών και των δύο τύπων προκειμένου να αποτρέψουν την έλλειψη πωλήσεων.
Αυτοματοποίηση της αποθήκης
Η αυτοματοποίηση της αποθήκης αποβλέπει στην αύξηση της παραγωγικότητας,τη μείωση της ανθρώπινης εργασίας και την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη εκτέλεση των λειτουργιών.Σύμφωνα με τον Dutton(2010) η KIVA Systems σχεδίασε ένα τρόπο για να φέρνει το εμπόρευμα στους ανθρώπους που παραλαμβάνουν τις παραγγελίες αντί να στέλνονται οι ίδιοι ώστε να τις παραλάβουν.Όταν το σύστημα χρησιμοποιήθηκε από μια εταιρεία ονόματι ZAPPOS παρατηρήθηκε ο διπλασιασμός της παραγωγής και ο μηδενισμός του ποσοστού σφαλμάτων.Εξαλείφοντας την ανθρώπινη παρουσία ανάμεσα στα ράφια της αποθήκης και με τη χρησιμοποίηση του συστήματος καταγράφηκε βελτίωση και το ρίσκο τυχόν υπεξαίρεσης μειώθηκε δραματικά.
Τα κυριότερα οφέλη από την αυτοματοποίηση της αποθήκης σύμφωνα με τον Min(2006) είναι τα εξής:
• Μείωση του κόστους εργασίας • Αύξηση της παραγωγικότητας • Σταθερό επίπεδο υπηρεσιών • Λιγότερη διαχείριση των αποθεμάτων • Μεγαλύτερη ακρίβεια • Μεγαλύτερη ταχύτητα
Μερικά μειονεκτήματα της αυτοματοποίησης είναι τα παρακάτω:
• Κόστος εξοπλισμού • Κόστος συντήρησης και επισκευών • Πιθανά προβλήματα εξοπλισμού • Προβλήματα συνεργασίας και ενσωμάτωσης του εξοπλισμού στα υπάρχοντα συστήματα • Περιορισμένη ευελιξία στις μεταβαλλόμενες επιχειρηματικές ανάγκες • Εκπαίδευση προσωπικού για χειρισμό των συστημάτων.
Κατά Sparkman(2012) προβλέπεται η αργή ανάπτυξη της αυτοματοποιημένης αποθήκευσης μέσα στο 2012 και αυτό γιατί πολλές εταιρείες παραμένουν ανήσυχες ως προς το μέλλον της οικονομίας.
Σημαντικές εφαρμογές αυτοματοποίησης είναι τα συστήματα αυτόματης
αναγνώρισης εμπορευμάτων και τα συστήματα αυτόματης αποθήκευσης και ανάσυρσης εμπορευμάτων.
Κατά τον Saxena(2003) πολλές δημοφιλείς τοποθεσίες,όσον αφορά τις εξωτερικές κατασκευές τους,μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξισού για κατασκευή αποθηκών.Για αυτό το λόγο πόλεις όπως Σανγκαη,Μουμπαι,νέο Δελχί και ορίσμενες περιοχές της νότιας Ινδίας γίνονται με τη πάροδο του χρόνου δημοφιλείς αγορές.Επίσης τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δραστηριοποιούνται στην αποθήκευση διότι οι υψηλές τιμές του πετρελαίου κατά έτος,έφεραν ως αποτέλεσμα την ολική βελτίωση της υποδομής και την είσπραξη σημαντικών εισοδημάτων.
2.2.3. Διαχείριση Αποθεμάτων
Απόθεμα θεωρείται κάθε αποθηκευμένο εμπόρευμα, όπως πρώτες ύλες, ημιτελή προϊόντα και έτοιμα προϊόντα, το οποίο αποβλέπει στην κάλυψη τρέχουσας ή μελλοντικής ζήτησης.Η διαχείριση αποθεμάτων και, ειδικότερα, η διατήρηση του κατάλληλου ύψους αποθεμάτων αφορά κάθε επιχείρηση εντός του δικτύου διανομής.Η διατήρηση αποθεμάτων συνεπάγεται κόστος αλλά και οφέλη. Το πρόβλημα είναι η εύρεση ενός βέλτιστου ύψους αποθεμάτων, το οποίο εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της διανομής με ελάχιστο κόστος.
Οι Χρήσεις των αποθεμάτων
Τα αποθέματα στο διανεμητικό σύστημα χρησιμεύουν ως εξής:
1. Ομαλή παραγωγική διαδικασία. Όταν η παραγωγική διαδικασία αποτελείται από αλλεπάλληλα στάδια, η έλλειψη αποθεμάτων μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις και προβλήματα. Τα αποθέματα, μετά το πέρας ενός σταδίου, εγγυώνται ότι μπορεί να αρχίσει το επόμενο παραγωγικό στάδιο, ακόμα και όταν υπάρχουν καθυστερήσεις και έλλειψη συγχρονισμού. 2. Εκπτώσεις ποσότητας. Αποθέματα συγκεντρώνονται για την εκμετάλλευση των χαμηλότερων τιμών που συχνά προσφέρουν οι προμηθευτές για μεγαλύτερες παραγγελίες. Η αγορά μεγαλύτερων ποσοτήτων μειώνει το μέσο κόστος απόκτησης του εμπορεύματος, αλλά αυτό το όφελος πρέπει να συγκριθεί με το επιπλέον κόστος που συνεπάγεται η αύξηση των σχετικών αποθεμάτων. Ανάλογη μείωση του μέσου κόστους παρατηρείται και στις μεταφορές, όπου μεγαλύτερες ποσότητες έχουν συχνά εκπτώσεις στα μεταφορικά έξοδα.
3. Αποφυγή ελλείψεων. Η διατήρηση ικανού ύψους αποθεμάτων μειώνει τον κίνδυνο ελλείψεων και εξασφαλίζει συνεχή τροφοδότηση των πελατών.
4. Εποχικότητα. Η προσφορά ορισμένων προϊόντων, όπως είναι τα αγροτικά προϊόντα, εμφανίζει έντονη εποχικότητα. Τα προϊόντα εποχιακής προσφοράς πρέπει να αποθηκευτούν, ώστε να υπάρχει εφοδιασμός της ζήτησης σε περιόδους μειωμένης ή μηδενικής παραγωγής. Ανάλογη εποχικότητα παρουσιάζει η ζήτηση ορισμένων προϊόντων. Επομένως, για να ικανοποιηθεί η εποχιακή ζήτησή τους συγκεντρώνονται αποθέματα ικανά να καλύψουν τη μεγάλη ζήτηση συγκεκριμένων περιόδων.Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη από τη συγκέντρωση αποθεμάτων πρέπει να συγκρίνονται με τα κόστη που συνεπάγεται η ύπαρξη αποθεμάτων.
Κοστος Αποθεμάτων
1. Κόστος παραγγελίας. Πρόκειται για το κόστος υποβολής μίας
παραγγελίας εφοδιασμού. Περιλαμβάνει το κόστος σύνταξης και αποστολής
παραγγελιών, το κόστος επεξεργασίας και επιθεώρησης εισερχόμενων
αποθεμάτων, το κόστος διαχείρισης πληρωμών και το γενικότερο κόστος
λειτουργίας του τμήματος προμηθειών. Το συνολικό κόστος παραγγελιών
μίας περιόδου είναι άμεση συνάρτηση του αριθμού παραγγελιών που
εκτελούνται στην ίδια χρονική περίοδο. Τηρουμένων των αναλογιών, ο
αριθμός των παραγγελιών είναι αντιστρόφως ανάλογος του μεγέθους των
παραγγελιών. Μεγαλύτερες ποσότητες επιτρέπουν λιγότερες παραγγελίες και
μικρότερες ποσότητες επιφέρουν περισσότερες παραγγελίες.
2. Κόστος διατήρησης αποθεμάτων. Η διατήρηση αποθεμάτων συνεπάγεται διάφορα είδη κόστους. Κατ’ αρχάς, έχουμε το κόστος ευκαιρίας του κεφαλαίου κτήσεως των αποθεμάτων. Πρόκειται για το άμεσο κόστος αγοράς των αποθεμάτων. Είναι άμεση συνάρτηση του ύψους τους, αλλά εξαιτίας πιθανών εκπτώσεων ποσότητας μπορεί να μην είναι γραμμική η συνάρτηση της ποσότητας. Απαιτεί επένδυση κεφαλαίου σε εμπορεύματα και ουσιαστικά εγκλωβισμό οικονομικών πόρων, οι οποίοι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν διαφορετικά. Τα σχετικά ποσά θα επιστρέψουν στην επιχείρηση όταν το απόθεμα πωληθεί είτε αυτούσιο (π.χ., αποθέματα προϊόντων στο λιανικό εμπόριο), είτε ενσωματωμένο σε ένα τελικό προϊόν (π.χ., αποθέματα πρώτων υλών στη βιομηχανία). Μαζί με το κόστος κτήσεως, μπορεί να θεωρηθούν και άλλα έξοδα σχετιζόμενα άμεσα με το ύψος του αποθέματος, όπως ασφάλιστρα και φόροι. Άλλο σχετικό κόστος είναι το κόστος αποθήκευσης των αποθεμάτων, το οποίο πηγάζει από τη διακίνηση των εμπορευμάτων στον αποθηκευτικό χώρο και τα έξοδα εξασφάλισης και λειτουργίας του αποθηκευτικού χώρου. Τέλος, προκύπτει και το κόστος κινδύνου αποθεμάτων, το οποίο αφορά την πιθανή μείωση της αξίας του αποθέματος εξαιτίας διαφόρων κινδύνων, όπως είναι οι καταστροφές, οι κλοπές και η χρονική απαξίωση των εμπορευμάτων.
3.1.Βιβλιογραφία
1) Aichlmayr,M.(2001),” Escaping warehousing's black hole”, Transportation & Distribution,42(7),pp.37-47
2)Dowlatshahi S.,(2012),” A framework for the role of warehousing in Reverse Logistics”, International Journal of Production Research,50(5), pp. 1265-1277
3)Dutton,G.(2010), “Sustainable Warehousing”, World Trade,23(11),pp.28-
4)Kisperska-Moron D.(1999), “Warehousing conditions for holding inventory in Polish supply chains”, internation journal of production economy, 59 (1999) pp.123-128
5)Lambert D(1998).FUNDAMENTALS OF LOGISTICS MANAGEMENT, Aθήνα:McGRAW – HILL PUBLISHING Co
6) Landers T. ,(2000) “The Virtual Warehousing Concept”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 36(2), pp.115-126
7)Malborg C. ,(2004) “A mathematical overview of warehousing systems with single/dual order-picking cycles”,Applied Mathematical Modelling, 12(1), pp.2-8
8)Μartin C.(2006),LOGISTICS ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ, Αθήνα:Κριτική
10)Min H.(2004), “An examination of warehouse employee recruitment and retention practices in the USA”, International Journal of Logistics Research and Applications: A Leading Journal of Supply Chain Management,7(4), pp.345-359
11)Min H.,(2006), “The applications of warehouse management systems: an exploratory study”, International Journal of Logistics Research and Applications: A Leading Journal of Supply Chain Management,9(2), pp.111-126
12) Μπινιώρης Σ.(2004),ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ, , Αθήνα:Πασχαλίδης
13) Παπαδημητρίου Σ,(2004),ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ LOGISTICS, Αθήνα:Σταμούλης
14)Saxena, R,(2003), “Origin Warehousing”, Industrial Engineer, 42 (1),pp.20-20
15)Sparkman,D.(2012),”How warehousing will cope in 2012”, Material Handling & Logistics,67(1),pp.30-34
16)Zevgolis Ι.Ε,Mavrikos Α.Α , Kaliampakos D.C.(2004)“ Construction, storage capacity and economics of an underground warehousing–logistics center in Athens, Greece” ,Tunnelling and Underground Space Technology , 2 pp.165-173