Ο κρυπτογραφικός δίσκος του Αλμπέρτι

Ο κρυπτογραφικός δίσκος του Αλμπέρτι είναι ένας τύπος πολυαλφαβητικού κρυπτοσυστήματος που μοιάζει αρκετά με ένα κρυπτοσύστημα αντικατάστασης. Τα πολλαπλά αλφάβητα βρίσκονται περιστροφικά πάνω στο δίσκο γεγονός που παράγει ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα που δεν είναι δυνατό να κρυπταναλυθεί με ανάλυση συχνότητας επειδή η τοποθέτηση των χαρακτήρων του αρχικού κειμένου με τους χαρακτήρες του κρυπτογραφήματος έχουν αναλογία ένα προς πολλά. Η διαδικασία κρυπτογράφησης με το συγκεκριμένο κρυπτοσύστημα απλοποιείται με τους δίσκους του Αλμπέρτι. Συγκεκριμένα σε εσωτερικό δίσκο υπάρχει ένα σημάδι που θα μπορούσε να διαταχθεί με ένα γράμμα σε εξωτερικό δίσκο ως κλειδί, ώστε σε περίπτωση που θέλουμε να κρυπτογραφήσουμε ή να αποκρυπτογραφήσουμε ένα μήνυμα να χρειάζεται να ξέρουμε μόνο το σωστό γράμμα που ταιριάζει στο σημάδι. Προκειμένου να αποκρυπτογραφήσουμε ένα γραπτό μήνυμα θα έπρεπε να έχουμε το αλφάβητο που ταιριάζει στον εσωτερικό δίσκο. Το λατινικό αλφάβητο 20 χαρακτήρων μπορεί να φανεί στο εξωτερικό δαχτυλίδι των δίσκων.Οι τέσσερις αριθμοί στο τέλος χρησιμοποιούνται σαν ένα κωδικοβιβλίο που περιέχει τις εκ των προτέρων επιλεγμένες φράσεις. Ο Αλμπέρτι άφησε σκόπιμα εκτός τους αριθμούς από τον εσωτερικό δίσκο ώστε κανένας αριθμός να μην εμφανίζεται στο κρυπτογράφημα κι έτσι περιείχε μία ανακατεμένη μορφή του λατινικού αλφάβητου . Αυτό ήταν μια πολύ αποτελεσματική μέθοδος κρύβοντας τους κωδικοαριθμούς δεδομένου ότι συνδυάστηκαν με τις άλλες αλλοιωμένες λέξεις κάνοντας τις δυσδιάκριτες. Το κρυπτοσύστημα του Αλμπέρτι δεν ήταν περιοδικό και κάθε ανταποκριτής είχε το δικό του τυχαίο αλφάβητο στη θέση του.