Διαδικασία ψήφισης νόμων στην Κύπρο
Νέα νομοσχέδια ή προτάσεις για ακύρωση ή αλλαγή υφιστάμενου νόμου μπορούν να προέλθουν από δύο πηγές:
- Με πρόταση νόμου από υπουργό (δηλαδή από την ίδια την κυβέρνηση) ή
- Με πρόταση νόμου από Βουλευτή
Ο σκοπός αυτής της διπλής πηγής νομοθεσίας εξυπηρετεί ώστε η κυβέρνηση να μπορεί να προωθήσει την νομοθεσία η οποία να της επιτρέπει να φέρει εις πέρας τους στόχους της σύμφωνα με το πρόγραμμα της (κατάθεση νομοσχεδίου από Υπουργό) αλλά και οι απλοί πολίτες και οργανωμένα σύνολα να έχουν την δυνατότητα μέσω του αντιπροσώπου τους (Βουλευτή) να προωθήσουν νομοθεσία για θέματα τα οποία τους αφορούν άμεσα.
Σε πρώτο στάδιο, παρουσιάζεται το νομοσχέδιο στη Βουλή. Αντίγραφο του προτεινόμενου νομοσχεδίου δίδεται σε κάθε βουλευτή και αναγιγνώσκεται ο τίτλος του νομοσχεδίου. Αυτό το στάδιο ονομάζεται «πρώτη ανάγνωση» (first reading).
Αυτό το στάδιο βασικά αποτελείται από την παρουσίαση του νομοσχεδίου και την φιλοσοφία που το διέπει ώστε να δοθεί η ευκαιρία στους υπόλοιπους βουλευτές και ενδιαφερόμενα μέρη να τον μελετήσουν.
Μετά την πάροδο εύλογου χρονικού διαστήματος, το νομοσχέδιο ξαναπαρουσιάζεται στην Ολομέλεια της Βουλής για την «Δεύτερη Ανάγνωση» (second reading). Γίνεται εκτενής συζήτηση και ανάλυση του νομοσχεδίου. Στο τέλος της διαδικασίας οι Βουλευτές ψηφίζουν σχετικά με το νομοσχέδιο. Εάν το νομοσχέδιο απορριφθεί αυτό είναι το τέλος του και δεν θα προωθηθεί παρακάτω. Αν όμως συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, τότε θα παραπεμφθεί για εξέταση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Αυτό το στάδιο, το δεύτερο, της διαδικασία επικύρωσης ενός νομοσχεδίου, είναι το πιο σημαντικό γιατί εάν ένα νομοσχέδιο απορριφθεί αυτό σημαίνει το τέλος του – δεν μπορεί να ξαναπαρουσιαστεί στην ίδια τουλάχιστον μορφή. Αντίθετα, αν παραπεμφθεί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, τότε η πιθανότητες το νομοσχέδιο να καταλήξει νομοθεσία είναι πάρα πολύ μεγάλες – για να παραπεμφθεί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή σημαίνει ότι σε γενικές γραμμές η πλειοψηφία των μελών της βουλής πιστεύει ότι υπάρχει η ανάγκη να ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο και ότι σε γενικές γραμμές ήδη συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία.
Η κοινοβουλευτική επιτροπή στην οποία θα αποσταλεί ένα νομοσχέδιο αποτελεί το τρίτο στάδιο της διαδικασίας. Η επιτροπή αποτελείται από βουλευτές των διαφόρων κομμάτων οι οποίοι έχουν τεχνική κατάρτιση ή γνώσεις σχετικά με το εξεταζόμενο νομοσχέδιο και συμμετέχουν στην επιτροπή με τις ίδιες αναλογίες όπως και στην ολομέλεια της βουλής – δηλαδή διατηρείται στην επιτροπή η κοινοβουλευτική δύναμη του κάθε κόμματος.
Στις κοινοβουλευτικές επιτροπές γίνεται διεξοδική και λεπτομερής εξέταση και συζήτηση των προνοιών του νομοσχεδίου. Η επιτροπή, λόγω του ότι περιλαμβάνει πρόσωπα τα οποία οι γνώσεις τους είναι πιο εξειδικευμένες και πιο σχετικές με το υπο εξέταση νομοσχέδιο, μπορεί να προβεί σε πολύ πιο βαθιά ανάλυση από την ολομέλεια της ουλής στην οποία οι περισσότεροι βουλευτές θα στερούνταν των εξειδικευμένων προσάντων ώστε να αξιολογήσουν σωστά τις πλήρεις πρόνοιες του νομοσχεδίου.
Η επιτροπή μπορεί να καλέσει ενδιαφερόμενα σύνολα, πρόσωπα και φορείς (συμπεριλαμβανομένου και του υπουργού ή αντιπροσώπου του υπουργείου το οποίο κατάθεσε το νομοσχέδιο) για να εκθέσουν τις απόψεις τους. Επίσης μπορεί να ζητήσει την γνωμάτευση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα για συγκεκριμένες διατάξεις του νομοσχεδίου.
Εδώ επέρχονται και οι περισσότερες τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο ώστε να επιτεθεί η μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Στο τέλος της διαδικασίας και μετά από την σχετική ψηφοφορία, ετοιμάζεται σχετική έκθεση η οποία υποβάλλεται στην Ολομέλεια της Βουλής.
Η έκθεση υποβάλλεται στη Βουλή κατά το τέταρτο στάδιο της διαδικασίας γνωστό σαν η «Τρίτη ανάγνωση» (third reading). Το σχέδιο συζητείται στην ολομέλεια της βουλής. Μερικές μικρές (κυρίως φραστικές) αλλαγές μπορούν να γίνουν στο νομοσχέδιο σε αυτή τη φάση. Τότε γίνεται ψηφοφορία και αν το νομοσχέδιο συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία θα σταλεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για επικύρωση.
Στην πράξη όλη η ανάλυση και συζήτηση για το νομοσχέδιο έχει ήδη γίνει στην κοινοβουλευτική επιτροπή κατά το προηγούμενο στάδιο. Τα διάφορα κόμματα τα οποία εκπροσωπούνταν στην κοινοβουλευτική επιτροπή κατ΄ αναλογία με την κοινοβουλευτική τους δύναμη έχουν ήδη φτάσει σε συμφωνία αναφορικά με το νομοσχέδιο και συνήθως η «Τρίτη ανάγνωση» αποτελεί την τυπική επικύρωση των ήδη συμφωνηθέντων.
Στο τελευταίο και πέμπτο στάδιο της όλης διαδικασίας, οι νόμοι και οι αποφάσεις της Βουλής κοινοποιούνται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος, μέσα σε δεκαπέντε μέρες από την κοινοποίησή τους στο γραφείο του, υποχρεούται να τα εκδώσει με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Μέσα στην προθεσμία αυτή ο Πρόεδρος δικαιούται να αναπέμψει το νόμο ή την απόφαση της Βουλής ή τμήμα τους για επανεξέταση, εκθέτοντας ταυτόχρονα και τους λόγους της αναπομπής. Σ΄ αυτή την περίπτωση η Βουλή αποφασίζει για το αναπεμφθέν θέμα μέσα σε δεκαπέντε μέρες (ή μέσα σε τριάντα μέρες σε περίπτωση αναπομπής του προϋπολογισμού). Πρακτικά, η συζήτηση του νόμου επιστρέφει πίσω στην κοινοβουλευτική επιτροπή όπου ήδη υπάρχει η σχετική γνώση του αντικειμένου του νόμου εις βάθος και όπου μπορούν να κινηθούν και να εξετάσουν τους λόγους της αναπομπής με συνοπτικές και πολύ γρήγορες διαδικασίες.
Αν η Βουλή εμμείνει στην απόφασή της, ο Πρόεδρος εκδίδει το νόμο ή την απόφαση μέσα στα πλαίσια της καθορισμένης από το σύνταγμα προθεσμίας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν από την έκδοση οποιουδήποτε νόμου ή απόφασης της Βουλής, έχει το δικαίωμα να αναφερθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο και να ζητήσει γνωμάτευση κατά πόσο ο νόμος ή η απόφαση της Βουλής ή ορισμένη διάταξή τους βρίσκονται σε αντίθεση ή ασυμφωνία με το σύνταγμα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ερευνά το θέμα και, αφού ακούσει τις απόψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Βουλής, εκδίδει τη γνωμάτευσή του και την κοινοποιεί τόσο στον Πρόεδρο όσο και στη Βουλή. Αν το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει ότι ο νόμος ή η απόφαση της Βουλής ή διάταξή τους βρίσκονται σε αντίθεση ή ασυμφωνία με το σύνταγμα, ο νόμος ή η απόφαση δεν μπορούν να εκδοθούν και να τεθούν σε εφαρμογή.
Εξωτερικές Συνδέσεις
επεξεργασία
Παράρτημα ιστορικού
επεξεργασίαΜεταφέρθηκε από το el.wikipedia.org
+ (παρών) (προηγ.) 12:55, 20 Μαρτίου 2006 Templar52 (αφαιρ.κατ.)
+ (παρών) (προηγ.) 13:21, 13 Δεκεμβρίου 2005 Geraki (Προς Βικιβιβλία)
+ (παρών) (προηγ.) 18:56, 23 Αυγούστου 2005 Matia.gr μ (+κατ.)
+ (παρών) (προηγ.) 13:32, 23 Αυγούστου 2005 Matia.gr μ
+ (παρών) (προηγ.) 23:01, 4 Απριλίου 2005 Cdrymiotes μ (shmall mishtake korrektion (pasted text twice))
+ (παρών) (προηγ.) 22:55, 4 Απριλίου 2005 Cdrymiotes μ
+ (παρών) (προηγ.) 00:24, 21 Μαρτίου 2005 Cdrymiotes
+ (παρών) (προηγ.) 00:19, 21 Μαρτίου 2005 Cdrymiotes
+ (παρών) (προηγ.) 00:11, 21 Μαρτίου 2005 Cdrymiotes